‘MUKADDİME'ce/4 İbn-i Haldun bir ‘seçkinci' mi?

1

Umran ilminin kurucusu, tarihçi, sosyolojinin öncülerinden, Marksistlerin ve liberallerin aynı anda kendilerine ait öncü kavramlar bulduğu, ‘artık değer’ kavramını o günden kullanarak belki de iktisat ilminin temellerini atan büyük alim, değerli bilim adamı İbn-i Haldun’un başeseri ‘Mukaddime’; hayatın farklı evrelerinde tekraren okumayı hak eden nadir kitaplardan birisidir.

Ancak bu, Mukaddime’nin muhteviyatında eksik, yanlış hiçbir şeyin olmayacağı anlamına gelmez. Nasıl ki; asırlarca sonra hâlâ ‘başyapıt’ muamelesi gören Mukaddime yazarının hayatında yer yer en azından onaylanamayacak unsurlar gördüğümüz gibi Mukaddime’de de kabul edemeyeceğimiz olgular ve çıkarsamalar bulunabilir.

2

İbn-i Haldun; bir önceki ‘Mukaddime’ce yazımızda konu edindiğimiz tarihi olayların imkansızlığı meselesini anlatırken Abbasi Sultanı Harun Reşit’e ait bir olayı da zikreder.

Olay kıs