Ortadoğu’da Türkiye olmak...

Türkiye bir kere daha yedi düvelle vuruşuyor. Özellikle Avrupa'yla sorunlarımız var. İşin daha ciddi yanı Avrupa'nın sadece kendisiyle sınırlı bir kıta olmadığıdır. Dünkü dünya için geçerli bu husus bugünkü dünya için haydi haydi geçerli. Yani, sözün kısası, Avrupa asıl Avrupa dışında etkili. Avrupa'nın 'iç işleri' asıl Avrupa'nın sınırı dahilinde olmayan bölgelerde geçerli bir kavram.
Ortadoğu (OD) o bölgelerin başlıcası. Çok daha öncesinden, Napolyon döneminde başlayan ilgi ki, 19. yüzyılın başı demektir, 20. yüzyılın başında misli misli artarak devam etti.

***
Şimdi yüzüncü yılı nedeniyle yayınlanan kitaplardan anlıyoruz ki, 1. Dünya Savaşı iki nedenle çıktı. Biliyorum, bazı tarihçiler itiraz ediyor ama gene de vurgulayayım, ilk nedeni imparatorlukların sona erdirilmesiydi. Başlamış etnik milliyetçi hareketler böyle bir aşamayı zorluyordu. Bunun içinde de münhasıran Osmanlı İmparatorluğu bir odak noktasıydı.
İkinci büyük neden, OD'nin ele geçirilmesiydi. Osmanlılar bu bakımdan da önemliydi. Çünkü bölgenin hâkimi onlardı.
Avrupa bu maksatla önemli bir hamle yaptı. Sadece topu tüfeği değil politikayı da savaşı kazanmak için kullanmalıydı. Kullandı. Arap milliyetçiliğini ayaklandırdı. Arapları Osmanlılara karşı örgütlemeyi başardı. İngilizlerin biçimlendirdiği bir ortamda Osmanlı yüzlerce yıl yönetiminde kalmış toprakları terk etti.
***