Gecikmiş ırkçılık hayreti...

ABD'deki ırkçılığın dehşet veren tarihini ve bu konudaki uçsuz bucaksız literatürü bilmeyenler şimdi Charlottesville'deki (ben sevmiştim gördüğümde) olaylar karşısında hayrete...

ABD'deki ırkçılığın dehşet veren tarihini ve bu konudaki uçsuz bucaksız literatürü bilmeyenler şimdi Charlottesville'deki (ben sevmiştim gördüğümde) olaylar karşısında hayrete düşüp ürperiyorlar. Çizgi filmlere, romanlara konu olan o saçma sapan, kukuletalı insanlardan oluşan Ku Klux Klan bir tarafa ABD her düzeyde ve içerikte bir ırkçılıkla maluldür.
Avrupa ırkçılığı kadar sistematik bir içerik kazanmamış, kendisini (gene gizlemeyi başardığı) sömürgeciliğinin uzantısı bir kölecilik ve zenci karşıtlığı ile sınırlamış görünür Amerikan ırkçılığı. Ama öyle değildir. 'White Supremacist'lerden başlayarak her düzeyde dalga dalga yayılan, genişleyen bir ırkçılık o kıtayı da alttan alta sarmıştır.
Bu beni üzer. Neticede ABD 'par excellence' yani neredeyse mükemmel bir sivil toplum, özgürlük ve demokrasi ülkesidir. Tamam, New England etrafındaki 'blue blood' (mavi kanlı) sayılan bir aristokrasi taklitçisi kesim vardır ama hiç değilse gündelik hayatta ve anayasa çerçevesi içinde ABD olabildiği kadar sınıfsız toplum olmayı başarmıştır. Bu, ırkçılığın panzehridir. Şu günlerde okuduğum Jonathan Israel'in Amerikan Devriminin dünyayı nasıl etkilediğini anlatan kitabı bu 'Amerikan rüyası'nın oluşumunu fevkalade biçimde veriyor.
Ondan önce bizim kuşağın neredeyse ezbere bildiği R. R. Palmer'ın gene Amerikan Devrimi ve o dönemin Avrupa'sı hakkında yazdığı (biz okurken iki ciltti, şimdi tek cilt baskısı çıktı) siyasal tarih kitabı da bu devrimin Fransız Devriminden farklı olarak 'barışçıl' şekilde oluşup geliştiğini belirtir. Üstelik bu durum düpedüz bir tür ırkçılık mücadelesi olan Amerikan iç savaşına rağmen böyledir. O zaman iki soru peş peşe ortaya çıkıyor: bir, bu ırkçılık nedir, neden bir gizli hastalık gibi zaman zaman nükseder? İki, bugünkü günde böyle bir neo-Nazi hareketi doğuran sebepler nelerdir?

***

Birincisini hemen yanıtlayayım, üstelik Avrupa'yı da içine katarak. Kesin olan bir şey varsa o da ırkçılığın evvela sömürgecilikle sonra da din savaşlarıyla ilgili bir konu olduğudur. Sömürgecilikle ilgilidir, çünkü 'sömürgeleştiren beyazlar' kendi dışlarındaki herkesi ikincil insanlar olarak görür. Bu Doğunun sömürgeleştirilmesi olan Oryantalizmde de açıkça görülen bir konudur. Bugüne kadar da bu yönde gelişmiştir.

YAZININ DEVAMI
ÇOK OKUNAN YAZARLAR
YAZARIN DİĞER YAZILARI
‘Büyük tıkınma’ ya da edebiyatı edebiyatımsılarla öldürüş 10 Kasım 2018 | 4.034 Okunma Atatürk’ün hayatı: resmiyet, sivillik, bilimsellik... 14 Eylül 2018 | 276 Okunma Şiirlideğnek küçük İskender ve büyük şiiri 20 Temmuz 2018 | 255 Okunma Nazım Hikmet’in Cep Defterleri 08 Haziran 2018 | 335 Okunma 1968’e Türkiye’den bakmak... 11 Mayıs 2018 | 328 Okunma
TÜM YAZILARI
Yorumlar