‘Tanımayı geri çekme’ diye bir şey var

Bir fıkranın illa Karadenizli aksanı taklidiyle tekrar ettiğimiz bir son cümlesi vardır:“Ben de seni tanımıyorum!”Bunun diplomasideki adı Stimson Doktrini; zorla alınan bir toprakta kurulan devleti, ülke olarak tanımadığınızı açıklarsınız. Temeli Roma hukukundaki “Ex injuria jus non oritur” (Haksızlıktan hak doğmaz) ilkesi. Peki, tanımakta olduğunuz bir devletten “tanıma” imtiyazını geri çekebilir misiniz?Bu soru, bazı Avrupa ülkelerinin “İsrail şunu yapmazsa, bunu yapmazsa, Filistin’i tanırız ha!” şeklindeki çocukça korkutma girişimimin yarattığı bir tartışma ile ortaya çıktı. Netanyahu, Avrupalıların taleplerini, bir demeçle bir çırpıda çöpe attı; saldırıları durdurmak şöyle dursun tersine Gazze’nin tümünü işgal etmek üzere ordusuna emir verdiğini açıkladı. Bu, İsrail ile diplomatik ilişkileri tam da Stimson Doktrini’ne konu yapıyor.ABD başkanı Hoover’ın dışişleri bakanı olan Henry Stimson, 1931’de Japonya’nın Çin’in Mançurya bölgesini işgal etmesi üzerine, Japonya’yı tanımaktan vazgeçtiklerini açıklamıştı. Aynı yöntem 1940’ta dışişleri müsteşarı Sumner Welles tarafından Sovyetlerin Estonya, Letonya ve Litvanya’yı ilhakı üzerine uygulandı ve bu devletler, 1991’de yeniden...