Şeyh Edebali Orhan Bey’in dedesi değildi

Arşiv belgeleri, Âşıkpaşazâde’nin Osman Gazi ve Şeyh Edebâli ilişkisi üzerine aktardığı rivayetleri doğrulamıyor. Kronik yazarı Âşıkpaşazâde’nin, kendi sülalesinin...

Arşiv belgeleri, Âşıkpaşazâde’nin Osman Gazi ve Şeyh Edebâli ilişkisi üzerine aktardığı rivayetleri doğrulamıyor. Kronik yazarı Âşıkpaşazâde’nin, kendi sülalesinin Osmanlı hanedanı ile iyi ilişkiler içinde olduğunu ve onlardan ihsanlar gördüğünü belirtmesine karşın, Osman Gazi’nin kayınpederi olduğunu söylediği Şeyh Edebâli’yi, Baba İlyas’a çıkardığı kendi sülalesiyle ve Vefâî tarikatıyla ilişkilendirmemesi ilginç ve bir o kadar da sorunludur. Daha önce değindik. Diğer yandan, Sayın Ahmet Yaşar Ocak ise, Edebâli’nin daha önceki kuşaklara mensup tarihçilerce görüldüğü gibi bir Ahi şeyhi olmayıp Vefâî halifesi olduğu görüşünü çalışmalarının seyri içinde vurguyu hep arttırarak ileri sürmüştür.   Ocak, Babaîler İsyanı adlı önemli çalışmasının sekizinci ve en son baskısında Edebâli için “Osmanlı Devleti’nin ilk yılları içindeki konumunun, bugüne kadar sanıldığından çok daha mühim olduğu giderek bugün daha belirginleşen” şeklinde ifadeler kullanıyor. Peki, Şeyh Edebâli kronikler dışında, başka Osmanlı kaynaklarında ne gibi izler bırakmıştır ve daha önemlisi, o kaynaklardan gelen bilgileri başta Âşıkpaşazâde olmak üzere kroniklerden gelen kayıtlar ve iddialarla çakıştırdığımız zaman ortaya nasıl bir görüntü çıkıyor? İşte bunu da merhum İnalcık’ın “Âşıkpaşazâde Tarihi Nasıl Okunmalı?” başlıklı makalesi ekseninde konuşuyorduk. Merhum Ömer Lütfi Barkan, ta 1942’deki “Kolonizatör Türk Dervişleri” makalesinde, Osmanlı tahrir defterlerindeki zaviye sahibi şeyhlere örnekler verirken, 1049 numaralı Bursa evkaf defterindeki bir kaydı alıntılayarak,  “Ada Şeyh” adlı bir şeyhin zaviyesine Osman Bey tarafından Kozağaç adlı bir köyün vakfedildiğini belirtmişti. Merhum Uzunçarşılı’nın ilk cildi 1947’de yayımlanan Osmanlı Tarihi’nde ise bu köyün hikâyesi biraz farklıdır. Ben 4. Baskıyı kullanıyorum.

YAZININ DEVAMI
ÇOK OKUNAN YAZARLAR
YAZARIN DİĞER YAZILARI
Osmanlı sanayiinden kalanlar ve bir ara 05 Ocak 2020 | 269 Okunma Osmanlı sanayiinden kalanlar ve bir ara toplam 03 Ocak 2020 | 45 Okunma Son vakanüvisin gramofon fabrikası 29 Aralık 2019 | 259 Okunma Osmanlı’nın istatistik meselesi 22 Aralık 2019 | 254 Okunma Yıl 1897 Van’da 9 bin 567 tiftik keçisi 15 Aralık 2019 | 737 Okunma
TÜM YAZILARI
Yorumlar