Cengiz Han kimin kuluymuş

Elvan Çelebi’nin Menâkıbu’l-Kudsiye adlı eseri, Selçukluların bütün meşruiyetlerini kaybettiği ve Moğolların da Babaîlerin yönlendirmesiyle Anadolu’yu işgal ettiği görüşlerini işlemektedir. Önemi, Fuat Köprülü, Ömer Lütfü Barkan, İsmail Hakkı Uzunçarşılı ve Claude Cahen gibi daha eski kuşaktan tarihçiler tarafından bir ölçüde vurgulanmış olsa da 1239 yılında Anadolu Selçuklu devletini ve toplumunu sarsan ve güçlükle bastırılan Babaî ayaklanması hakkındaki bilgilerimizi büyük oranda Sayın Ahmet Yaşar Ocak’ın çalışmalarına borçluyuz. Ayaklanmacılar tarafından “Baba Resûlullah” olarak adlandırılan isyan önderinin aslında Baba İlyas Horasanî olduğunu ve onun baş halifesi Baba İshak olmadığını da yine Ocak ortaya çıkarmıştır. Ocak’ın araştırmalarından çıkan bir diğer sonuç ise, “Babaî hareketi” diyebileceğimiz siyasî-sosyal ve hatta kaçınılmaz olarak dinî bir hareket söz konusu olsa bile bu ad altında bir tarikatın kurulmuş olmadığıdır. Ona göre, ne sonraki izleyicileri ne de hâliyle Baba İlyas, “Babaî Tarikatı” adıyla bir tarikat kurmuştu. Mensup oldukları tarikat ise Vefâîye idi. Babaî isyanına katılan kitlelerin, dinî görüşleri her zaman için Selçuklu merkezinin görüşleriyle örtüşmeyen göçebeler olduğunu ve bunların da ağırlıklı olarak Harezmşah devletinin Moğollar tarafından dağıtılması üzerine 13. Yüzyılın ilk yarısında Anadolu’ya yöneldiklerini söyleyebiliriz. Bu “Harezmli” yeni göçmen ve göçebelerle ilk Osmanlıların yakın ataları arasında bir bağ olduğu da tarihçiler arasında oldukça kabul gören bir düşüncedir. Şimdi ayrıntısına girmeyelim ama sadece Rudi Lindner ve Feridun Emecen gibi modern tarihçilerin değil, ta 18.