Mali disiplin çok farklıdır

Dışarıda IMF ve Dünya Bankası dahil, uluslararası kurumlar, içeride Hükümet ve medya, bugünkü siyasi iktidarın mali disiplini sağladığını düşünüyor. Eğer siyasi iktidarın yaptıklarına bakarsak, mali disiplin anlayışı her ne pahasına olursa olsun, bütçe açığının düşürülmesidir.

Gerçekte ise mali disiplin çok farklıdır. Bugüne kadar AKP iktidarı hiç bir zaman mali disiplin sağlamadı, tersine kamuda mali disiplini bozdu.

Mali disiplinin sağlanması için, bütçe gelirleri içinde, aşırı vergi yükünün olmaması gerekir. Aşırı vergi yükü, vergi mükellefinin yüklendiği külfet yanında sosyal maliyeti de ifade eder. Söz gelimi üretici yüksek vergileri yansıtamazsa, iflas eder. İçki üstüne çok vergi koyarsanız, kaçakçılık artar. Vergi adaleti yoksa, gelir dağılımı bozulur.

Mali disiplinin sağlanması için her şeyden önce, kamu giderlerinin normal ve ödeme potansiyeli olan, sosyal zarar yaratmayacak gelirlerle finanse edilmesi gerekir.

Kamu harcamalarına gelince... Cari harcamalar ile yatırım harcamaları arasında optimal denge kurulmalıdır. Söz gelimi okul yapmışsınız ve fakat öğretmen yoksa, okul atıl yatırım olur. Ya da tersi siyasi hesapla öğretmen almışsınız ve fakat çalışacağı okul yoksa, bu defa cari harcama ile hizmet üretemezsiniz. Ödenen maaşlar çarçur edilmiş olur.

2018 bütçesi içinde cari harcamalar yüzde 40 dolayında, yatırımlar ise yüzde 11 oranında yer tutuyor. Harcamaların rasyonel bileşimi yoktur.