Döviz kurlarındaki artış ihracatı tetikler mi?

İhracat ile döviz kuru artışı arasında teorik olarak pozitif bir ilişki var. Birçok çalışmada farklı sonuçlar olsa da kur artışı yani doların değer kazanması ihracatçı açısından önemli bir teşvik unsuru olmakta ve bunun ihracatı artırması beklenmektedir.

Ancak bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde ihracat miktarı ile kur artışı arasındaki pozitif ilişkinin çalışmasını olumsuz etkileyen birçok faktör var. Bu faktörler de olası ihracat artışını kısıtlamaktadır.

İHRACATIN ARTIŞINI KISITLAYAN FAKTÖRLER

İhracatı artıran faktörlere bakıldığında dış talepteki artış, işgücü maliyetlerinin rekabetçi olması ve döviz kuru seviyesi gibi konular öne çıkıyor. Özellikle dış talepteki artış ve işgücü maliyetlerinin düşük olması ihracatı artırırken, belli sektörlerin üretim yapılarının yurtdışından sağlanan girdilere yüksek oranlarda bağımlı olması ve sermaye maliyetleri nedeniyle ihracatın artışını önemli ölçüde sınırlandırdığı görülüyor.

Yapısal bir sorun olarak da, Türkiye’nin üretim yapısının büyük ölçüde ithalat girdisine bağlı olması nedeniyle üretim artıkça ithalatta da doğal olarak bir artış yaşanıyor.

Dolayısıyla, döviz kurunun artışı yani TL’de gerçekleşen değer kaybı girdi faturasını da aynı ölçüde artırmaktadır. Bu yapıyı son yıllarda artan enerji ithalatından da açıkça görüyoruz.