Uygar toplum olamamak...

Derdimiz budur.
Bahariye’de (Kadıköy) açtığım ilk muayenehanemin üst katında bir Rum ailesi oturuyordu. Hâlâ da oradalar. Bir gün geçmişin 67 Eylül olaylarına ilişkin kısaltılmış anılarında ‘o saldırı gecesinde çocuklarını üst kattaki Türk komşularına vermek istediklerini’ anlattılar. Türk komşuları çocuklarını almamışlardı, çünkü onlar da korkuyorlardı. Şimdi çocukları büyümüştü, o günler geçip gitmişti.
Ben utanmıştım. O günler de geçip gitmemişti, geçip gitmeyecekti.
O nefret, o düşmanlık, o saldırma, yakıp yıkma sürüp gidecekti.
Uygar toplum olamamak. Derdimiz budur. Mustafa Kemal’in derdi de buydu.
Tarihe meraklıydı. Sürekli okuyordu. Tarih boyunca özgür düşüncenin önüne dikilen setin dogmalar olduğunu görüyordu.
‘Milliyetçi muhafazakâr’ etiketi altında gizlenen dogmalara dayalı uygarlık karşıtı toplum modelinin kolay yönetilirliği, günün dinci iktidarlarının dayanağıdır.
Mustafa Kemal’in sürekli dikkat çektiği tehlike budur.
Onun derdi de uygar bir toplum yaratmaktı.
Düşünceden duyguya, dilden sanata, bilimden eğitime, tarımdan endüstriye kadar her alanda akılcı, modern tekniğe dayalı uygar bir toplum kurmak.
Laiklik bu toplumun yaşam rehberidir.
Dinlerin, mezheplerin, tarikatların, cemaatlerin bir toplumu bölmesini, toplumun çatışmasını önleyecek olan laikliktir.
Laik olmayan uygar olamaz.
Uygarlık hedefinden her sapış, zaman kaybıdır, enerji kaybıdır, insan kaybıdır.
Bizim derdimiz, uygar insan uygar toplum olmaktır.