Zaman hırsızları

Pisagor'u bilirsiniz. Hani okulda öğretilen 'a kare, artı b kare, eşittir c kare'yi bulan matematikçi filozof... M.Ö. 6'ıncı yüzyılda yaşamış olan Pisagor sayılara kafayı takmış, "Dünyada her şey sayılardan ibarettir" bile demişti.
Pisagor'un manevi torunları var günümüzde. Bunlardan bir de Nate Silver adlı 40 yaşında bir sayı manyağı. Nate Bey ABD'nin en ünlü istatistikçisi.
Şöhreti 2008'de yakalamıştı. O yıl (Obama'nın kazanacağı) başkanlık seçimleri vardı. Nate Silver, "BeşOtuz- Sekiz" adlı bloğunda tahminlerde bulundu. 50 eyaletten 49'unun sonuçlarını bilmesi herkesi şaşkına çevirdi.
Artık her büyük olayda mutlaka Nate Silver'ın tahmini soruluyor. Tahmin dedimse, bizim futbol yorumcularının sallamaları gibi değil. Hesaplı, olasılıklı, yüzdeli tahmin...
Nate Silver önce bol miktarda veri topluyor... Bunlardan farklı istatistikler oluşturuyor... Sonra da elindeki tüm tabloları karşılıklı analizden geçiriyor.
(Not: İstatistiklere meraklıysanız, Nate Silver'ın, Sinyal ve Parazit: Neden Bazı Tahminler Tutar, Bazıları Tutmaz adıyla Türkçeye çevrilen kitabına bakabilirsiniz.)
Dünya Kupası olur da Nate Bey ilgilenmez mi? Mesela "Kupayı kim alır" tahmini yaptı, Brezilya dedi ama onu bahis şirketleri de yapıyor. Benim asıl ilgimi çeken "Zamandan ne kadar çalıyorlar" istatistiği oldu.
Olayı biliyorsunuz: Skorda önde geçen takımın oyuncuları, maçın bir an evvel bitmesini istedikleri için ağırdan almaya başlarlar. Taç mı atılacak? Biri gelir, topu alır, sonra vazgeçer başkasına verir, o başkası topu yere düşürür...
2002'de aynısını Brezilyalılar bize karşı yapmıştı. Mesela 2-1'i korumak için korneri bir türlü atmadılar. Sağ kalçasına top çarpan Rivaldo, sanki yüzüne gelmiş gibi yerlerde debelenmişti.
2018 Kupası da bu açıdan farklı değil. Öne geçen takımlar kalan zamandan yemek için türlü numaraya başvuruyor.
Nate Silver işte bunları istatistiğini çıkarmış: Kale vuruşları, kalecinin topu oyuna sokuşları, frikikler, kornerler...