Dinamit, Nobel ve insan

“Tarihte Bugün” sayfalarına bakar mısınız hiç?
Tabi ki “Acun Ilıcalı boşandı”, “Zeki Müren askere gitti” gibi magazin tarzı olanları değil, dünyanın seyrini değiştiren, nitelikli seçkilerin yapıldığı listeleri kastediyorum.
Ben sık sık bakarım o tür listelere ve zaman zaman oradaki maddelerden birini ya da bir kaçını detaylıca okuyup araştırırım.
Bugün 10 Aralık 2018.
Bu tarih, hangi olayların yıldönümü diye bakarsanız, en çok “…Nobel Barış Ödülü aldı” başlıklarını görürsünüz.
Çünkü, ekim ayında açıklanan Nobel Barış Ödülü 10 Aralık günü sahiplerine veriliyor. Yaser Arafat, Şimon Peres, İzak Rabin, Martin Luther King, Rahibe Teresa, Enver Sedat gibi birçok ünlü isim, değişik yıllarda ama 10 Aralık’ta yapılan törenlerde Nobel Barış Ödülü’nü almıştı.

“DİNAMİTTEN GELEN BARIŞ ÖDÜLÜ”

Ödüle ismini veren Alfred Nobel’in de 10 Aralık 1896 günü öldüğünü hatırlatmakta yarar var. Kendisi, İsveçli bir kimyacı. Müflis bir işadamının oğlu olarak dünyaya gelmiş ama bir patlayıcı sayesinde çok büyük bir servet yapmış.
“Dinamit”ten söz ediyorum.
Isı ve sarsıntı etkisi ile patlayan sıvı “triritrogliserin”i Almanların “kizelgur” dediği bir çeşit toprağa (silisyum dioksit) emdirerek “dinamit”e dönüştürmüştü. Böylece dünyanın o dönemki en etkili patlayıcısını depolanabilen, taşınabilen bir patlayıcıya, aynı zamanda ticari bir ürüne dönüştürmüştü.
Öldüğünde, mirasının bir kısmını yeğenleri ile sevgilisine bıraktı. Onlara bıraktığının tam 33 katının da “insanlığa hizmet edenlere” dağıtılmasını istedi. Ölümünden 4 yıl sonra kurulan Nobel Vakfı, her yıl bilim ödüllerinin yanında barış ve edebiyat ödüllerini de vermeye başladı.