AKP’nin oy depolarında destek az CHP’nin oy depolarında destek çok

“II. Meşrutiyet’in ilanından dört ay sonra Osmanlı, büyük bir krizle sarsıldı. 5 Ekim 1908’de Bulgaristan bağımsızlığını ilan etti, ertesi gün Avusturya-Macaristan Bosna-Hersek’i işgal etti. Osmanlı’nın buna karşı savaş açacak gücü yoktu, ancak halk öfkeliydi. Çözüm, Servet-i Fünun’da ‘Horasani’ takma adıyla yazan Jön Türk Ubeydullah Efendi’den geldi. Avusturya ve Bulgar ürünlerine boykot önerisi, Hüseyin Cahit’in Tanin gazetesinde işlemesiyle geniş yankı uyandırdı. Boykotun hedefinde Avusturya’dan ithal edilen fes ve şeker vardı. İttihatçıların örgütlü yapısı ve Boykotaj Sendikası’nın çalışmalarıyla ülkeye yayılan protestolar sonucunda tüccarlar siparişlerini iptal etti, liman işçileri Avusturya mallarını indirmedi. Sokaklarda Avusturya fesleri parçalanırken, kalpak popüler hale geldi. Gazeteler, bu hareketi “iktisadi savaş” olarak tanımlarken, Osmanlı’da ‘milli iktisat’ kavramı da yaygınlaştı. Avusturya boykotu protesto etti ancak İttihat ve Terakki geri adım atmadı. Beş ay süren boykot hem Osmanlı hem de Avusturyalı tüccarları zarara uğrattı. Sonunda Avusturya ve Bulgaristan cüzi bir tazminat ödemeyi kabul etti ve boykot sona erdi. (Doğan Çetinkaya, 1908 Osmanlı Boykotu: Bir Toplumsal Hareketin Analizi, İletişim Yayınları, 2004)”

Hafta sonu “1908 Osmanlı Boykotu”nu, “Boykotaj Sendikası”nı ve İttihat Terakki’nin temellerini attığı “Milli İktisat/ulus devlet” değerlendirmelerini okurken Ankara merkezli Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nden Siyasi Direktör Hüseyin Raşit Yılmaz’ın bana ilettiği bir çalışmayı analiz etmeye çalıştım.

Raporun başlığı: Boykot Etki Analiz.

Birinci bölümde Google Maps’in sağladığı “yoğunluk saatleri” verileri kullanılarak İstanbul ve Ankara’daki seçili AVM’lerin yoğunluk düzeyleri incelenmiş.

Örneğin… İstanbul’da, AKP’nin toplumsal tabanının güçlü olduğu ilçelerdeki AVM’lerde, boykotun gerçekleştiği 2 Nisan 2025 tarihinden bir gün sonra 3 Nisan tarihinde gözlemlenen yoğunluk değişimlerine bakalım. Veriler, bu ilçelerdeki AVM’lerde boykotun ertesi günü yoğunluğun hafif bir artış gösterdiğini ortaya koymakta. Güngören’deki Kale Outlet Center’da ortalama yoğunluk 3.66, Başakşehir’deki Mall of İstanbul’da 3.88, Esenyurt’taki Marmara Park’ta ise 3.22 puan artmış.

Örneğin… CHP’nin toplumsal tabanının daha güçlü olduğu ilçelerdeki AVM’lerdeki değişimlerse AKP’nin güçlü olduğu yerlerden daha farklı. Buna göre, boykot günü olan 2 Nisan’a kıyasla, 3 Nisan’da AVM’lerdeki yoğunlukta çok daha yüksek oranlı artışlar meydana gelmiş. Şişli’deki City’s Nişantaşı AVM’de yoğunluk 29, Sarıyer’deki İstinye Park’ta 14.55, Beşiktaş’taki Akmerkez’de ise 13.77 puan artmış. Bu yüksek oranlar, muhalefet seçmeninin boykot çağrısına çok daha güçlü bir şekilde karşılık verdiğini ve bu eylem etrafında daha yoğun bir şekilde birleştiğini göstermekte.