Trump ve türevleri her yerde

Geçenlerde bir konferans için Roma’daydım. Trantevere’de gezinirken girdiğim seramik dükkânındaki genç sanatçı, İstanbul’dan olduğumu duyunca hayranlıkla “Ne kadar şanslısınız. Orada yaşamayı çok isterdim” dedi. Nedenini sorunca cevabı“Burası yaşanır gibi değil. Bizim hükümet çok kötü” oldu. Güldük. 
Tabii genç sanatçı ne kadar şikâyet ederse etsin, İtalya ciddi bir demokrasi. Bizde olmayan her şey mevcut. Nihayetinde kuvvetler ayrımı var; bağımsız yargı var; medya var; kişisel özgürlükler var; adalet var; var, var, var. 
Ancak dünyanın birçok yerinde bambaşka ve son derece ürkütücü bir fenomen baş gösterdi. Bu da halkın desteğini alan demagog diktatörlerin önlenemez yükselişi. 1960 ve 70’lerde Ortadoğu, Latin Amerika ve Asya’da ulusdevlet sürecini yeni tamamlayan genç demokrasilerin en büyük sıkıntısı, askeri darbe rejimleriydi. Şimdi asıl dert, sandık yoluyla gelen otoriter liderler ve demokrasi diye yutturulan “çoğunluk hegemonyası”. 
Gerçek şu ki, dünyanın birçok yerinde ulusdevlet’i kuran parti ve ideolojilere karşı bir halk isyanı var; ancak bu durum en çok demagoglara yarıyor. 
‘Demokrasi’ fikri, hiç olmadığı kadar ciddi bir tehlike altında. Ve kimse bu duruma çare bulabilmiş değil. 
Son dönemde bu tartışmaları tetikleyen, ABD’de Donald Trump’un önlemeyen yükselişi. Trump, medya, üniversiteler, kurulu düzen, iş dünyası ve hatta kendi partisi Cumhuriyetçi’lerin tüm itirazlarına rağmen, almış arkasına öfkeli bir kalabalığı, terbiyesiz bir kampanyayla, tüm asgari demokratik değerlerle alay ederek ve Müslümanları, Meksikalıları, kadınları, gayları aşağılayarak bangır bangır iktidarı zorluyor. Oyunu çirkin, ancak kurallarına göre oynuyor.