Dökülmek, dökmek neyin nesi?

Türkçede “d” sesinin ne yaptığını çözmek şimdiye kadarki tecrübelerime bakarak söylüyorum kolay değil. O kadar zorladı ki d sesi gelen kelimeler beni. “D” deyince tabii ilk değmek kelimesi geliyor olmalı hatırımıza. Değme eyleminin değmeyen bir manaya yönelmesi için ise yaptığımız işlem değmek köküne “l” eki getirmek. “L” sesini ek olarak getirdiğimizde kelimemiz “değil” oluyor. O artık değmeyen bir şeye dönüşüyor. Hüseyin Rahmi Göktaş’ın anlatımını hatırladığım kadarıyla yansıtmaya çalışarak ifade edeyim: Bu elimdeki nesne senin istediğin nesne midir, senin zihnindeki nesne midir? Diye sorup “Değil!” cevabını aldığımızda zihnindeki ile benim dediğim birbirine değmediği için ona “değil” diyoruz. Ama kelime köküne l sesini değil de n sesini getirsek değin demiş olacağız. Akşama değin, sabaha değin. .