Ben kendimdeyim sen sendeleme!

Ben kelimesi Türklerde hangi seslerle kullanılıyor, geçen hafta bunu yokladık. Şimdi gelelim “ben” kelimesindeki anlam nasıl bir anlam. Birinci tekil şahısı ifade eden kelimemiz ile yüzdeki lekenin aynı seslerle ifade edilmesinde mana bakımından bir irtibat var mıdır, bunu yoklamaya çalışalım. Hasan Eren’in Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü’nde ben maddesine verilen ilk anlam “tende bulunan ufak, koyu renkli leke veya kabartı”. Sonra Hasan Eren eski ve yeni diyalektlerde “men” olarak kullanıldığının göze çarptığını, yalnız Türkçede (Anadolu Türkçesini kast ediyor) “ben” şeklinde kullanıldığını belirtir. İlginç bir şekilde bir sayı adı olan “bin” kelimesinin de  “min” şeklinde geçtiğini, Rasanen’in bu ses değişikliğinin benzeşme (assimilation) sonunda gerçekleştiğini ifade ettiğini aktarır. Kuş yemine de ben denildiğini görüyoruz sözlüklerde. Oltaya takılan yeme de ben deniyormuş. Saç, sakal ve hatta dişteki lekeye de ben deniliyormuş. Meyvenin olgunlaşması da ben düşmek deyimiyle ifade ediliyormuş.