Türkiye'nin nüfusu belli oldu; Korkunç yaş yapısı değişti!

Bir önceki yıla göre 292 bin 567 kişilik artış yaşanırken, bu gelişme demografik yapının dinamiklerine ilişkin önemli ipuçları sunuyor.

Cinsiyete Göre Nüfus Dağılımı

Yapılan açıklamalara göre, erkek nüfus 42 milyon 853 bin 110 kişiye ulaşırken, kadın nüfus ise 42 milyon 811 bin 834 kişi olarak kaydedildi. Toplam nüfusta erkeklerin oranı yüzde 50,02, kadınların oranı ise yüzde 49,98 olarak belirlendi. Ayrıca, ülkemizde ikamet eden yabancı nüfus, bir önceki yıla göre 89 bin 996 kişilik azalma göstererek 1 milyon 480 bin 547 kişiye düştü. Bu grupta erkeklerin oranı yüzde 48,3, kadınların oranı ise yüzde 51,7 olarak hesaplandı.

Nüfus Artış Hızı ve Yerleşim Yoğunluğu

2024 yılı itibarıyla yıllık nüfus artış hızı binde 3,4 olarak gerçekleşti. Geçmiş yılın binde 1,1 olan artış hızı, bu yıl kayda değer bir yükselişe işaret ediyor. İl ve ilçe merkezlerinde yaşayanların oranı yüzde 93,4 olarak belirlenirken, belde ve köylerde ikamet eden nüfusun oranında ise yüzde 7’den yüzde 6,6’ya düşüş gözlendi.

Mekansal Adres Kayıt Sistemi (MAKS) ile daha net ortaya konulan yerleşim dağılımında, ülke nüfusunun yüzde 67,2’sinin yoğun kentlerde, yüzde 15,5’inin orta yoğun kentlerde ve yüzde 17,2’sinin kır bölgelerinde yaşadığı tespit edildi.

Bölgesel Nüfus Değişimleri

TÜİK verilerine göre, 2024 yılında 40 ilin nüfusunda azalma yaşanırken, İstanbul gibi büyük metropollerin nüfusunda artış gözlemlendi. İstanbul’un nüfusu 15 milyon 701 bin 602 kişiye ulaşarak, 45 bin 678 kişilik artış kaydetti. Türkiye nüfusunun yüzde 18,3’ünü barındıran İstanbul’u, Ankara (5 milyon 864 bin 49 kişi), İzmir (4 milyon 493 bin 242 kişi), Bursa (3 milyon 238 bin 618 kişi) ve Antalya (2 milyon 722 bin 103 kişi) takip ediyor.

Öte yandan, nüfusu en düşük olan il Bayburt, 83 bin 676 kişilik rakamla listenin en alt sıralarında yer alırken, Tunceli, Ardahan, Gümüşhane ve Kilis gibi iller de sırasıyla takip edildi.

Yaş Yapısındaki Değişimler

Türkiye nüfusunun ortanca yaşı 34,4’e yükseldi. 2023 yılında 34 olan ortanca yaş, erkeklerde 33,2’den 33,7’ye, kadınlarda ise 34,7’den 35,2’ye çıkarak, cinsiyete göre belirgin farklılıklar ortaya koydu. İller bazında incelendiğinde, en yüksek ortanca yaşa sahip il Sinop (43,4) olurken, en düşük ortanca yaş Şanlıurfa (21,4) olarak dikkat çekiyor. Kadın ve erkeklerde ayrı ayrı değerlendirilen verilerde de Sinop, en yüksek ortanca yaş değerine sahip il olarak öne çıkıyor.

Medeni Durum ve Nüfus Yoğunluğu

2009 ve 2024 yılları arasındaki verilere göre, hiç evlenmeyenlerin oranı erkeklerde daha yüksek seyredilirken, kadınlarda boşanma ve eşini kaybetme oranlarının nispeten daha fazla olduğu gözlemlendi. Genel olarak evli nüfusun oranları her iki cinsiyet için benzer seyretmekte olup, bu durum demografik yapı ve toplumsal normlar açısından önemli ipuçları sunuyor.

Nüfus yoğunluğu açısından Türkiye genelinde kilometrekareye 111 kişi düşerken, İstanbul’da bu oran 2 bin 934 kişiye ulaşarak ülkenin en yoğun nüfuslu ilidir. Diğer yandan, Tunceli, kilometrekareye 11 kişi ile en düşük nüfus yoğunluğuna sahip il olarak öne çıkmaktadır. Yüz ölçümü bakımından ise Konya, nüfus yoğunluğunun 59 kişi olarak kaydedildiği en büyük il konumunda yer alıyor.

Kaynak: TÜİK

Derleme: Gazeteoku.com