POPÜLER YAZILAR







Peki, bu kişiler tam olarak ne yapar? Hukuktan tıbba, mühendislikten ekonomiye uzanan geniş bir yelpazede çalışan bilirkişilerin görevlerini ve önemini sizin için derledik.
Bilirkişi, belirli bir alanda derinlemesine bilgi sahibi, teknik veya akademik uzmanlığı bulunan ve mahkemelerin karmaşık konularda karar vermesine yardımcı olan kişilere verilen unvan. Özellikle son dönemde artan teknik davalarda, bilirkişi raporları adeta bir umut ışığı olarak görülüyor. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’na göre, bilirkişiler "tarafsızlık, bağımsızlık ve objektiflik" ilkelerine bağlı kalarak çalışmak zorunda.
Örneğin, bir inşaat davasında binanın deprem yönetmeliğine uygun olup olmadığını inceleyen inşaat mühendisi veya tıbbi bir vakada hastanın durumunu değerlendiren adli tıp uzmanı, bilirkişi olarak görev yapabiliyor.
Mahkemeler, hâkimlerin teknik konularda uzmanlaşmadığı gerçeğinden hareketle, özellikle karmaşık davalarda bilirkişi desteği alıyor. Örneğin:
Mülkiyet Anlaşmazlıkları: Bir arazi sınırının belirlenmesi için harita mühendisi,
Patent Davaları: Teknolojik bir buluşun orijinalliğinin tespiti için akademisyen,
Mali Suçlar: Şirket hesaplarının incelenmesi için bağımsız denetçi görevlendirilebiliyor.
Bu süreç, yargının adil ve şeffaf ilerlemesi için kritik önem taşıyor.
1. Uzmanlık Alanında Görüş Bildirmek
Bilirkişi, kendi alanına giren teknik veya bilimsel sorulara tarafsız yanıtlar verir. Örneğin, bir trafik kazasında fren izlerinin analizi, kaza hızının hesaplanması veya yaralanmaların nedeni konusunda rapor hazırlayabilir.
2. Delilleri İncelemek ve Yorumlamak
Olay yerinden toplanan deliller, bilirkişi tarafından teknik açıdan değerlendirilir. Örneğin, dijital suçlarda bilgisayar verilerinin analizi veya kimyasal madde kalıntılarının laboratuvar incelemesi bu kapsamdadır.
3. Detaylı Rapor Hazırlamak
Bilirkişi, tüm bulgularını anlaşılır ve somut bir dille rapora döker. Bu raporlarda;
Olayın teknik açıklaması,
Ulaşılan sonuçlar,
Bilimsel referanslar gibi başlıklar yer alır.
4. Mahkemede Görüşlerini Savunmak
Bilirkişi, hazırladığı raporu mahkemede savunmak ve hâkimlerin sorularını yanıtlamakla yükümlü. Bu aşamada, teknik terimleri anlaşılır şekilde ifade etmesi beklenir.
Türkiye’de bilirkişi ataması, Adalet Bakanlığı’nın Bilirkişi Yönetmeliği kapsamında yapılıyor. Hâkimler, davaya uygun uzmanlık alanını belirledikten sonra, ilgili meslek odaları veya üniversitelerden önerilen isimler arasından seçim yapıyor. Bilirkişinin tarafsızlığını riske atacak bir durum (akrabalık, menfaat çatışması vb.) varsa, reddedilebiliyor.
Konuyla ilgili detaylı bilgi için Adalet Bakanlığı Bilirkişi Yönetmeliği’ni inceleyebilirsiniz: Resmi Kaynak