1907 yılında Şam’daki 5. Ordu emrinde Kurmay Yüzbaşı olarak gayrinizami harple tanıştığında 24 yaşındaydı. Çadırda kitap okuma alışkanlığı edindi. Suriye’de öğrendiklerini bir yıl sonra Trablusgarp’ta Bingazi birliklerine komuta ederken uygulayacaktı. Aynı zamanda siyasi görevliydi. 1908 Devrimi’nin hürriyet fikirlerini Libyalılara anlatıyordu. İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katılmıştı. Hem asker hem komitacıydı. Yıllar sonra Kâzım Karabekir İstiklâl Harbi anılarında Mustafa Kemal’in zaman zaman askeri hiyerarşiyi hiçe sayan bir çeteci gibi davrandığını eleştirel bir üslupla yazacaktı.
Hayatı boyunca mücadele edeceği İslami gericilikle ilk kez 31 Mart’ta (1909) karşılaştı. O sırada 3. Ordu’ya bağlı Selanik Redif Fırkası’nın Kurmay Başkanı’ydı. Mirliva Mahmut Şevket Paşa komutasındaki birliklerle İstanbul’a girdiğinde 28 yaşındaydı. Kuvayı İnzibatiye’nin çıkardığı isyanların, Anzavur, Çapanoğlu, Koçgiri ayaklanmalarının gerici ve işbirlikçi hamurunu ilk kez o zaman tanıdı. Taşkışla’da “Şeriat isteriz” diye bağıran Avcı Taburları’nı gördü, “Hareket-i İrtica” kavramıyla tanıştı. Yirmi bir yıl sonra irtica ayaklanmasına ilk tepkisi şöyle olacaktı: “Menemen’i coğrafyadan siliniz.”