ABD’nin Ortadoğu’daki müttefiki ve hem İslam adına hem de demokrasi adına görmek istediği model olan Sisi yönetimindeki Mısır’da bir süredir gündemde olan anayasa değişikliği referanduma sunuldu. Değişiklik kısa bir süre önce parlamentoda sanırım oy birliğiyle (tamamı Sisi tarafından seçilmiş bir parlamentoda tahmin etmeye bile gerek yok herhalde) geçti.
Anayasa değişikliği askeri darbeyle işbaşına gelmiş olan ve mevcut anayasa gereği her biri 4 yıllık 2. döneminde bulunduğu için bir daha seçime girme ihtimali bulunmayan Sisi’ye görev süresinin sonunda sıfırdan başlayarak 2 defa daha ve bu sefer 6’şar yıllığına seçilme imkanı veriyor. Bu da toplamda 2034 yılına kadar iktidarda kalması demektir. Aynı zamanda Başkana yüksek yargı üyelerini ve bütün makamları seçme yetkisi tanıyan değişiklikler, silahlı kuvvetleri de Mısır halkının hizmetinde bir savunma gücü olmaktan rejimin üstünde ve rejimin sahibi olarak tanımlıyor. Eskiden de fiilen böyleydi gerçi, ama bu sefer olay anayasal bir düzenlemeyle teminat altına alanmış oluyor.
Tamamı akla, vicdana, izana aykırı bir anayasanın bir parlamentoda hiç tartışılmadan, sadece alkışlanarak geçirilmiş olması, o ülkede önce parlamentonun olmadığının, parlamento rolü yapan bir kurumunsa olayı artık bir çizgi film düzeyinde yaşadığını gösteriyor. Parlamentodan 17 Nisan’da hızla geçen anayasa değişikliği, aynı hızda halk oyuna 19 Nisan’da, yani parlamento tarafından onaylandıktan sadece iki gün sonra götürüldü.
Halkoyu diyorsak da ortada halk yok. Dostlar alışverişte görsün, birkaç sandık kurulsun birkaç oy kullanan görüntüsü olsun yeter.
Mevcut anayasa aslında bu tür anayasa değişikliği halkoylamalarında parlamento sürecinden sonra en az iki haftalık bir bekleme, hak tarafından durumun anlaşılması ve tartışılması için zorunlu süre tanıyor. Bu anayasal süreye de uyulmamış durumda. Yine anayasa gereği anayasa değişiklikleri madde madde oylanmak durumundayken bu sefer yine istisnai olarak toplu olarak oylandı.
Sisi için her şey istisna konusu olabiliyor. O “müstesna” bir lider olduğu için, kendisi adına yapılan bütün düzenlemelerde anayasa, kanun, hukuk, teamüller, hepsi istisnai olarak askıya alınabiliyor. Yurtdışında oy pusulaları damgalanmamış, sadece yazıcıda basılarak seçmenlere verilmiş. Tabii bir de referandumda oyunu önceden “evet” yönünde açıklayanlara dağıtılan yemekler, seçilen seçmenlere defalarca oy kullandırmak üzere yapılan organizasyonlar, “hayır” yönünde önceden bırakınız propagandayı, fikir beyanında bulunan seçmenlerin tutuklanması, ABD’nin Ortadoğu’daki demokrasi rüyasından referandum manzaralarından sadece bir kaçı.