Yalan, günahların en
çirkini, ayıpların en fenâsı, kalpleri karartan bütün kötülüklerin
başıdır.
Ebü’l-Fazl Mûsâ İznikî
hazretleri Osmanlı evliyâ ve ulemâsındandır. İznik’te doğumuş olup,
doğum târihi bilinmemektedir. 838 (m. 1434) senesinde vefât
etmiştir. Bir sohbetinde buyurdu ki:
Yalan, günahların en çirkini,
ayıpların en fenâsı, kalpleri karartan bütün kötülüklerin başıdır.
Yalan, Peygamber efendimizin (sallallahü teâlâ aleyhi ve sellem) en
sevmediği huydur. Melek, yalan söyleyenden, yalanı sebebi ile çıkan
pis koku sebebiyle yanından bir mil uzaklaşır.
Çocuğa “Sus, sana şunu
alacağım” dememelidir. Almazsan, bu sözün aleyhine yalan diye
yazılır. Bir şey anlatır, haber verirken, aksırmayı fırsat ve nimet
bilmelidir. Peygamber efendimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) bir
hadîs-i şerîfte “Konuşurken aksırmak, konuştuğunun doğru
olduğunu gösteren en âdil şâhiddir” buyurdu.
Kişinin üç yerde yalan
söylemesine izin verilmiştir. Birincisi, harpte yalan söylemektir.
Zira harp bir hiledir, ikincisi, iki kişinin arasını bulmak,
iki mümini barıştırmak için yalan söylemektir. Üçüncüsü, erkeğin
hanımını memnun etmek için gerektiği yerde yalan
söylemesidir.