"Namaz kılan, dînini
sağlamlamış olur. Namaz kılmayan, dînini yıkmış
olur."
Tophânelizade Mahmûd Efendi
Elliüçüncü Osmanlı Şeyhülislâmıdır. Sultan İkinci Mustafa Hân’ın
imamlığını yaptığı için, “İmâm-ı Şehriyârî” diye meşhûr olmuştur.
İstanbul’da doğdu. 1130 (m. 1717)’de aynı yerde vefât etti.
Bir fetvasında namaz hakkında buyurdu ki:
Nisâ sûresinin yüzikinci (102)
âyetinde meâlen, (Belli zamanlarda namaz kılmak, müminlere farz
oldu) buyuruldu. (Riyâdun-nâsıhîn) ve (Hulâsatüd-delâil)
kitaplarındaki hadis-i şerifte, (Kâbe kapısının yanında idim.
Cebrâîl iki kere yanıma geldi. Güneş tepeden ayrılırken, benimle
öğle namazı kıldı) buyuruldu.
(Feth-ul kadîr)de yazılı hadis-i
şerifte, Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyurdu
ki: (Cebrâîl Kâbe kapısı yanında, bana iki gün namaz kıldırdı.
Birinci gün, fecr-i sânî [beyazlık] doğarken sabah namazını ve
güneş tepeden ayrılırken öğle namazını ve her şeyin gölgesi kendi
boyu olunca ikindi namazını ve güneş batarken akşam namazını ve
şafak kaybolunca yatsı namazını kıldık. İkinci günü de, tan yeri
ağarınca sabahı ve her şeyin gölgesi kendi kadar uzayınca öğleyi ve
her şeyin gölgesi kendi boyunun iki katı uzayınca ikindiyi ve oruç
bozarken akşamı ve gecenin üçte biri geçince yatsıyı kıldık. Sonra;
Yâ Muhammed! Senin ve geçmiş Peygamberlerin ve ümmetinin namaz
vakitleri işte bunlardır, dedi).
(Müslim) kitabında, Süleymân bin
Berîde, babasından haber veriyor ki: Biri; Resûlullahtan namaz
vakitlerini sordu. (İki gün benimle birlikte namaz kıl!) buyurdu.
Güneş tepeden ayrılınca, Bilâl-i Habeşî'ye ezan okumasını emretti.
Öğle namazını kıldık. Bir hadis-i şerifte, (İkindi namazı, güneş
batmadan önce kılınır) buyuruldu.
Câbir bin Abdüllah’ın bildirdiği
hadis-i şerifte, (Kapınızın önünden akan bir suda her gün beş kere
yıkanınca, üzerinizde kir kalmayacağı gibi, beş vakit namaz
kılanların hatâlarını da, Allahü teâlâ affeder)
buyuruldu.
Bir hadis-i şerifte, (Namaz dînin
direğidir. Namaz kılan, dînini sağlamlamış olur. Namaz kılmayan,
dînini yıkmış olur) buyuruldu.
(Buhârî) ve (Müslim) kitaplarında
yazılı meşhur olan hadis-i şerifte, (İslâmın temeli beştir.
Birincisi, şehâdet kelimesini söylemektir. İkincisi, namaz
kılmaktır) buyuruldu.
Ebû Dâvüd'ün bildirdiği hadis-i
şerifte, (Allahü teâlâ, her gün beş namaz kılmayı emretti. Güzel
abdest alıp, bu beş namazı vakitlerinde kılan ve rükû' ve
secdelerini iyi yapanları, Allahü teâlâ, af ve mağfiret eder)
buyuruldu.