“İnsanların ayıbını örtmeye çalış. Çünkü onların ayıplarının
ortaya çıkması, Ehl-i İslâm için ayıptır, işlerin en evlâsı,
ayıpları örtmektir.”
İbn-i Hübeyre hazretleri fıkıh ve hadîs âlimlerindendir. Abbasî
halîfesi Muktefî’nin veziri idi. 499 (m. 1105)’de Irak’ta doğdu.
556 (m. 1161)’da Bağdad’da vefât etti. Âyet-i kerîmelere ve hadîs-i
şerîflere yaptığı açıklamalar meşhûrdur. Şöyle anlattı:
Bekâra sûresi 10. âyet-i kerîmede meâlen; “Kalplerinde hastalık
vardır” buyurulan âyet-i kerîmeyi şöyle izah etmiştir: “Bazı
hastalar, yediği şeyin tadını tersine alır. Yediği tatlı ise acı
der, acı ise tatlı der. Kalplerinde hastalık olanlar da, hakkı
bâtıl, bâtılı hak olarak görürler.”
“Allahım, işlemediğim amelin şerrinden sana sığınırım” buyurulan
hadîs-i şerîfi de şöyle açıklamıştır: “Bunun iki manası vardır.
Biri; insan bir kötülük işler ve bunu beğenir, sonra bunu tekrar
işlemeyi temenni eder. İşte bu temennisi, henüz işlenmeyen kötü
amelin şerri, zararıdır. İkincisi; insan bir kötülüğü işlemez,
meselâ şarap içmeyerek haramdan sakınır. Fakat bu sakınmasından
dolayı, kendini beğenir, üstün görür, işte bu da işlenmeyen bir
işin, amelin zararı, şerridir.”
“Su içtiğiniz zaman artırınız” buyurulan hadîs-i şerîfi de şöyle
açıklamıştır: “Bu husus, su içmeye mahsustur. Yemekte sünnet ise,
kabın dibini iyice sıyırmak ve parmakları yalamaktır. Su içmekte
kabın dibinde artırmayı (kabın, bardağın dibinde biraz su
bırakmayı) bildirmekteki hikmet, sudaki toprak ve benzeri şeyler
suyun dibine çöker. Kabın dibinde bir miktar su bırakılınca, bu
gibi şeyler su ile birlikte yutulmamış olur. Suyu üç yudumda içmek
de böyledir. Üç kere nefes alıp dinlenerek içmek, kalpten sıkıntı
ve bedenden kederi giderir.”
İbn-i Hübeyre buyurdu ki: “Günler çabuk geçti! Ömürler uçup, gitti.
Nefisler hevâsına, boş isteklerine uyarak yandı! Nefisler, dâima
hayra karşı çıkar. Takvâ yeri olan kalpler bomboş oldu. Takvâdan
uzak kaldı.”
“Sünnete uymak her hayra sebep olur.”