"Kulların ihtiyârî
[istekli] hareketlerini, işlerini Allahü teâlâ îcâd etmekte,
yaratmaktadır."
İsmâil bin Abdülganî Dımaşkî
hazretleri Hanefî fıkıh âlimidir. 1017 (m. 1609)’da Şam’da doğdu.
Burada ve Kahire’de Şernbilâlî gibi meşhur âlimlerden ilim tahsil
etti. Şafiî iken Hanefî mezhebini inceledi ve bu mezhebe geçti.
İstanbul’a gidip Şeyhülislâm Zekeriyyâzâde Yahyâ Efendi’ye mülâzim
oldu. 1062’de (m. 1652) Şam’da vefat etti. Molla Hüsrev’in
Dürerü’l-hükkâm’ının şerhi olan “el-İhkâm fî şerhi Düreri’l-hükkâm”
isimli eseri yazdı. Bu kitabında buyuruyor ki:
Ehl-i sünnet âlimleri diyor ki:
Kulların ihtiyârî [istekli] hareketlerini, işlerini Allahü teâlâ
îcâd etmekte, yaratmaktadır. Onun kudreti ile var oluyorlar. Fakat,
insanın kudreti de karışmaktadır. İstekli hareketlerimiz, Allahü
teâlânın kudreti ile (Yaratılır) ve bizim
kudretimiz ile (Kesb edilmiş) olur.
Ehl-i sünnetten, Ebül-Hasen-i
Ali Eş'arîye göre, insanların istekli işlerine...