Nebi ve kamil veliler
aklın aklıdırlar! Diğer akılları bir deve katarı gibi çekip
götürürler!..
Adni Recep Dede, Mevlevî şair ve
ariflerindendir. Yunanistan’da Serez’de doğdu. Neşati ve Ağazade
gibi Mevlevî büyüklerinden feyz aldı. Belgrad’a gönderilerek orada
Mevlevîhane açıp halkı irşad etti. 1100 (m. 1688)’de orada vefat
etti. “Nihal-i Tecellâ” isimli eserinde, Mesnevi-i şeriften
seçilmiş birçok beyitleri şerh etmiştir. Bu eserinde şöyle
nakleder:
Deve yük taşımakta güçlüdür ama
kendi başına iş göremez. Her devenin başında bir sahibi vardır.
Devenin de gözü var ama o kendi gözünü bırakır sahibinin gözünü göz
edinir. Deve kendi aklını ve isteğini sahibinin aklına ve isteğine
kurban etmiştir. Kendi istediği yere değil çekildiği tarafa gider.
Sen de tence deve gibisin, aklınsa deveci. Akıl tenini her tarafa
çeker, durur. Sen tenine değil aklına uy. Nebi ve kamil velilerse
aklın aklıdırlar; bütün diğer akılları bir deve katarı gibi çekip
götürürler. Akıllılık daha üstün akla uymaktır, kendi
aklına...