Şubat ayı başından bu yana küresel piyasalarda yaşanan panik
ataklı dalgalanmalar kısmen durulmuş gibi görünüyor. Önemli boyutta
risk taşıyanlar ile sistemi oluşturan kurumsal yapının, sakinleşmek
zorunda kaldığı ve beklentileri daha fazla olumsuzlaştırmaktan
kaçınmaya çalıştığı dikkat çekiyor. Kayıplar kısmen geri alınmış ve
fiyat oynaklıkları gerilemiş olsa da, beklentilerde yaşanan
tahribat ve işlem hacimlerinin zayıflığı sıkıntı yaratmaya devam
ediyor.
Bundan sonra yaşanabilecek olası eğilimleri öngörebilmek için bakış
açısını genişletmek gerekiyor. Öncelikle sürdürülebilir olmayan
eğilimler ve ağırlaşmış sorunlar nedeniyle, büyüme ve normalleşme
ağırlıklı söylemlerin piyasa yapmaya çalışan kesimler açısından
dekor olmaktan öteye gitmediğini hesaba katmakta yarar var. Kısa
vadeli ve spekülatif risk alma veya riskten kaçınma eğilimlerinin
ana belirleyici olmaya devam ettiği, üretilen senaryoların ilki
lehine ve ikincisi aleyhine beklentileri şekillendirme amacı
taşıdığını unutmamak gerekiyor. Son dört yıl geneline yayılan
zorlamaların giderek daha cüretkar hale geldiği, para otoriteleri
ile aralarındaki uzlaşmazlıkların derinleştiği, umulan amaca ulaşma
olasılığının hızla azalmaya devam ettiği gözleniyor.
Risk alma eğilimini uyarmaya çalışıyorlar
Kaldıraçlı risk taşıyan profesyoneller ile bunları dolaylı olarak desteklemek durumunda kalan kurumsal yapının önemli bir kısmı, taşımak zorunda kaldıkları pozisyonları azaltmaya çalışıyor; bu amaçla her yolu deneyerek risk alma isteğini uyarmaya çalışıyor. Fakat olmuyor; boşa konsa dolmuyor, doluya konsa almıyor! Taşıdığı pozisyonları ve bilançolarını korumak adına taşıdığı risk düzeyini artırmak zorunda kaldıkça, kendi aralarındaki güvensizlik büyüyor. Sahneye koydukları oyuna, geniş kesimlerin ilgisini çekmeyi başaramıyorlar; varlık değerleri açısından çok düştü alınır veya daha da yükselecek dolduruşları pek bir işe yaramıyor.
Geride bıraktığımız yılın üçüncü çeyreğinde, genele yaygın güçlü bir büyüme varmış ve herkes risk almak için birbirleri ile yarışıyormuş havası yaratacak şekilde piyasaları manipüle ettiler. Olumsuzlukları tümü ile görmezden gelerek doları diğer tüm paralara karşı gerilettiler, emtia ve sermaye piyasalarını şişirdiler; umulan talebi yaratamadılar. Bu yılın Ocak ayında aynı oyunu bir kez daha tekrarladılar; sonuç değişmedi ve panikleyerek birbirlerine girdiler! Bu aşamada sormak gerekiyor; aynı kısır oyunun bir kez daha tekrarı durumunda sonuç farklı olabilir mi? Kesinlikle hayır, fakat belki birkaç haftalık zaman kazanabilirler!
Büyümeyi doğmadan ölecek hale getiriyor