Yirmi bir yaşında iken hazırladığı Oyun Teorisi, John Forbes
Nash'e uzun zaman sonra (1994) Nobel Ödülü getirmişti. Öğrencilik
yıllarından itibaren paranoid şizofreni olan ünlü matematikçi John
Nash, Soğuk Savaş döneminde Amerikan Ordusu hesabına şifre çözücü
olarak da çalışmıştı.
Nash'in hayat öyküsünü anlatan “A Beautiul Mind” adlı film “Akıl
Oyunları” adıyla sinemalarımızda da gösterilmiş, ilgiyle
izlenmişti. Özellikle, Nash'in üniversite kampusünde
“hezeyanlarıyla kavga ettiği” sahne hafızalara kazınmıştır.
Filmin yönetmeni Ron Howard, orada izleyicinin gördüğü ile Nash'in
zihninde yaşadıklarını birbiriyle eşleştirerek etkili bir biçimde
anlatmıştır.
*
İşte o film, Sylvia Nasar'ın 'Akıl Oyunları' adlı kitabından
uyarlanmıştı. 1947 Almanya-Rosenheim doğumlu Amerikalı ekonomist ve
yazar “Sylvia” 1991-1999 yılları arasında New York Times'ta ekonomi
muhabirliği yapmıştı.
Sylvia Nasar'ı Türkçe'ye tercüme ettiğimizde karşımıza Zülfiye
Nazar çıkıyor. CIA'in Özbek asıllı casusu Ruzi Nazar (1917-2015)
ile Linda Nazar'ın kızıdır.
Babası, “Amerikalılar kolayca telaffuz etsin diye adını Sylvia'ya
dönüştürdüklerini” söylemiştir; bir bakıma “kamufle etmişler” de
diyebiliriz.
Ruzi Nazar, Türkiye'de CIA'in istasyon şefi olarak hayli kritik bir
dönemde “vazife” yapmıştı: Türkiye'ye 27 Mayıs 1960 darbesinden
hemen önce 1959'da gelmiş ve 12 Mart 1971 muhtırasının verilmesiyle
birlikte gitmiştir. (Böyle bir durumda, casus filmlerinde “Görev
tamamlanmıştır” repliği mi kullanılır?)
Ruzi Nazar, Almanya'da “Bizim Çocuklar Yaptı”ların Paul Henze ile
birlikte çalışmıştır. Fevkalade sorunlu, kirli ve kanlı “Komünizmle
Mücadele” döneminde, Avrupa'daki önde gelen iki CIA mensubundan söz
ediyoruz!