Neticede, sanayileşmiş devlerin vuruştuğu savaşta, nüfusunun yüzde 80’i köylü olan Osmanlı maddeten ve manen tükenmişti. Prof. Metin Ayışığı’na göre, kâğıt üzerinde 1.5 milyon asker görünen Osmanlı ordusunun fiili mevcudu 70 bine düşmüştü.
Firarlar korkunç boyutlardaydı.
MONDROS MÜTAREKESİ
18 Ekim 1918’de Ahmet İzzet Paşa hükümetine brifing veren Alb. Nuri Bey şöyle diyordu: “Memleketin hiçbir noktasını müdafaa edecek kuvvetimiz yoktur. Belki birkaç gün sonra Halep’i, Adana’yı, Musul’u işgal edeceklerdir. Belki İstanbul’a, Boğazlara, İzmir’e hücum edeceklerdir. Bir avuç eşkıyanın bile memleketi işgal edebileceği bir hale geldik.”
Ne duruma düşülmüş, görüyorsunuz.
İşte bu vahim çöküş sebebiyledir ki Milli Kurtuluş İstanbul’dan çıkmayacak...