asi kültürle ilgilidir.
Bu hareketin geleneğinde güçlü bir “lider, doktrin, teşkilat” kültü vardır: “Lider”e itaat edilir, fikirlerine “doktrin” olarak bağlanılır, disiplini “teşkilat” sağlar.
Mustafa Çalık’ın 1999’daki doktora tezi olan “MHP Hareketi” adlı akademik çalışmada, bu hareketin tabanında liderin “çok ciddi adam, otoriter, gülümsemiyor, çok celalli” gibi nitelemelerle benimsendiği anlatılır.
Bahçeli’ye de uyan bu lider tercihine rağmen, referandumda “teşkilat”larda bile hayır yönünde davranışlar görüldü.
Sayın Bahçeli, “lider, doktrin, teşkilat” formülüne 1980 öncesinde ben partideyken de karşı olduğumu bilir. Zaten bu slogan partide değil, gençler arasında yaygındı.
LİDER, DOKTRİN, TEŞKİLAT
Bizim sağlı sollu siyasi kültürümüzde “kuvvetler ayrılığı, gücün sınırlanması, denetim, bireysel özgürlüklerin üstünlüğü” gibi kavramlar kitaplarda Meşrutiyet devrine kadar uzansa bile toplumsal ve siyasi hayatımızda maalesef yeni yeni gelişiyor.
Liderimizi “denetlemek”, bağlandığımız görüşleri “sorgulamak”, dahil olduğumuz camiaya “farklı” fikirler önermek, kalıplara “itiraz” etmek Türkiye’de şehirleşmiş çevrelerde yeni gelişmekte olan bir davranıştır.
Yaygın davranış tarzımız “icat çıkaran”ları veya “sürüden ayrılan”ları hain diye suçlamaktır!
Bu siyasi kültürde, bir de “lider, doktrin, teşkilat” anlayışının
geçerli olduğu MHP’de ortaya çıkan yaygın hayır davranışları
elbette önemlidir.
Arkadaşımız Sedat Ergin’in referandum sonuçları üzerine yazdığı analizlerde MHP seçmenindeki hayır tercihi rakamlarla görülüyor, özellikle şehirlerde.
Tam tersine 2010 referandumunda MHP’deki “otorite” hayır oyu verilmesini istemiş, fakat tabanda önemli bir kesim evet oyu vermişti.
ŞEHİRLERDE YENİ KAVRAMLAR
Gerek MHP camiasında gerek genelde, bu referandumda hayırcılar “kuvvetler ayrılığı, gücün sınırlanması, denetim ve denge, yargı bağımsızlığı, özgürlükler”