İktidarın ikide bir değişen iktisat politikaları için bulduğu yeni etiketin üzerinde ‘heterodoks’ yazıyor.
Bakan Nurettin Nebati’nin, her zamanki içtenliğiyle söylediği şu sözler gerçektir:
“Biz ortodoks politikaları bir tarafa koyduk. Artık heterodoks politikalar...”
Malum, iktisat dilinde uzun uygulamalarla sınanmış, doğrulanmış, yerleşmiş çizgiye “ortodoks” deniliyor, bunun dışına çıkan politikalara ‘heterodoks’ deniliyor.
Aslında Başbakan Erdoğan’ın “faiz sebeptir” diyerek Merkez Bankası’na “ihanet” suçlaması yapacak kadar ağır baskılar uyguladığı 2015 yılından beri iktidar ‘heterodoks’ politikalar uyguluyor. CB sisteminin verdiği denetimsiz ve dengesiz yetkilerle heterodoks politikalar tavan yaptı.
Nebati’nin ‘heterodoks’ diyerek adını koyması iyi oldu; durum netleşti.
‘ÖĞRETİLMİŞ YANLIŞLAR’
Sayın Nebati, ‘heterodoksi’nin ne olduğunu da dürüstçe anlatıyor:
“Ortodoks düşünmek zorunda değiliz. Bize öğretilmiş olan şeyler çerçevesinde hareket etmek zorunda değiliz… Yüksek faiz söylemi aslında bir öğretilmiş yanlıştır!”
Burada “öğretilmiş” denilerek reddedilen, ortodoks iktisat politikalarıdır; yani iktisadın yüzlerce yıl sınanarak belirlenmiş, teorisi yapılmış ana kuralları…
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise daha ideolojik kavramlarla tanımlıyor:
“Bizim de bir değerler silsilemiz var değil mi? Bu değerler silsilemize eğer inanıyorsak o zaman biz Batı’nın bu kapitalist mantığıyla, onların bu kapitalist anlayışıyla biz hareket edemeyiz…” (31 Aralık 2021)
Ama Erdoğan’ın düşük faiz diyerek övgüyle örnek gösterdiği ekonomiler ABD, Avrupa, Japonya, İsrail yani kapitalist ülkeler!
NASS VE PROGRAM
‘Öğretilmiş’ sözünde reddiye, hatta bir ölçüde komplo havası da var… Bu psikoloji modern iktisat biliminin küçümsenmesine yol açıyor. Alternatif olarak “değerlerimiz” deniliyor, “nass” deniliyor.