İZLERKEN heyecanlandım, kuvvetler ayrılığı ilkesinin en önemli
prensip olduğunu bir kere daha bütün benliğimle idrak ettim.
Amerikan Yüksek Mahkemesi’ne Başkan Trump’ın aday gösterdiği Yargıç
Neil Gorsuch’tan bahsediyorum.
Amerikan sisteminde başkanın son derece doğal olan atamaları bile Senato’nun denetimine tabidir. Yargıç Gorsuch da Senato’nun ilgili komitesinde sorgulanıyordu.
TV’ler canlı yayınlıyordu; aleniyet, şeffaflık, kamuoyu denetimi...
Katolik bir muhafazakâr olan Neil Gorsuch önde gelen üniversitelerde hukuk masteri ve doktorası yapmış. “Hukuk doktrini” denilen ilmi ya da teorik alanda da söz sahibi bir hukukçu. Savunduğu, kitabını yazdığı hukuki doktrinlerle çelişen bir karara yarın imza atarsa eleştirilir.
HUKUK HERKESTEN ÜSTÜN
Senatörler Gorsuch’un özel hayatında bir leke bulamadıkları için
hukuki görüşlerini sordular.
Seni aday gösteren Başkan’dan bir telkin gelse ne yaparsın?
Cevap: “Hukuk, Başkan dahil herkesten üstündür!”
Başkan’ın yargıçları aşağılayan tweet’lerini nasıl
buluyorsunuz?
Cevap: “Cesaret kırıcı ve moral bozucu!”
Biz bir referanduma gidiyoruz, en az duyduğumuz kavram “kuvvetler ayrılığı” ilkesi değil mi? Fakat senatörlerin önemle sordukları sorulardan biri bu.
Gorsuch’un cevabı: “Anayasamızın dehası, en önemli özelliği kuvvetler ayrılığıdır! Kurucu atalarımızdan Madison, tüm anayasada hürriyetlerimizi garantileyen en önemli cihazın kuvvetler ayrılığı olduğunu düşünmüştü...
Eğer erkler birbirine karışırsa, kurucu atalarımız tam bir tiranlığın (istibdat) oluşmasından endişe etmişlerdi...”
Derinliği görüyor musunuz?
Güç “Kimde?” diye bakmıyor, “Nasıl?” dengelenip denetleneceğine bakıyor.