60 yıl önce…
Cumhurbaşkanı Celal Bayar, 12 Eylül 1958’de on sekiz gün
sürecek Afganistan gezisine çıktı. Saray bahçesinde
gezinirken yanına gelen tazıyı sevip okşamasını gören
Muhammet Zakir Şah, Afgan tazısını Bayar’a hediye
etti.
“Bastı” adı verilen köpeğe bir süre Çankaya
Köşkü’nde bakıldı. Ardından Atatürk Orman Çiftliği Hayvanat
Bahçesi’ne gönderildi…
Bir akşam…
Cumhurbaşkanı Bayar, Çankaya
Köşkü’ndeki yemekte Tarım Bakanı Nedim Ökmen’e,
“Bastı”yı satmak istediği söyledi! Atatürk Orman
Çiftliği Hayvanat Bahçesi satın alabilirdi! Bakan Ökmen şaşırdı.
Bayar sebebini açıkladı:
İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin bölge sorumlusu
olduğu dönemde, İzmir işgaliyle birlikte Yunan güçleri ile Saray
yanlısı yerli işbirlikçileri tarafından aranmaya başlayınca
kendisini Ödemiş/ Mursallı Köyü halkı saklamıştı.
Bu köye manevi borcunu çeşme yaptırarak ödemek istiyordu. “Bastı”yı
bu sebeple satmak istiyordu.
Bayar’ın planı buydu. Ancak…
Türkiye’de 1958
yılı zor geçiyordu. Yapılan devalüasyonla 1 dolar 2.80
liradan 9.0 liraya çıkarılmıştı. Atatürk Orman Çiftliği
de zor durumdaydı. Buna rağmen çiftlik yönetiminin belirlediği
bilirkişi, dişisi olmadığı için üreme değeri
bulunmayan ve sadece ziyaretçilere gösterilebilecek tazının
1000-1500 lira edebileceğini bildirdi.
Bayar fiyata kızdı; yaveri Faik Taluy aracılığıyla 2 bin
sterlin (20 bin lira) istediğini bildirdi. Tarım Bakanı
Ökmen fiyatı duyduğunda “Alt tarafı bir it, 20 bin lira
eder mi?” diye tepki gösterse de emir büyük yerden
gelmişti! O zor günlerde 20 bin lira Bayar’a gönderildi.
Bayar da parayı çeşme yapımında kullanmak koşuluyla İzmir
Valiliği’ne ulaştırdı…
Sonra ne oldu?