İngiliz John A. Hobson (1858-1940) adını duydunuz mu?
Erzincan’ın İliç ilçesindeki altın madeni katliamıyla yakından ilgisi var.
Sizler, İliç ilçesini tulum peyniri ile tanıyorsunuz. Kaçınız altın madeni çıkarıldığından haberdar idi?
Buradaki altın madeninin insanları ve doğayı zehirlediğini bir avuç çevreci dışında kim dile getirdi?
Sorun çok derinde. Öncelikle bunun temel kaynağını görmek lazım: Emperyalizm! Bu da nereden çıktı demeyiniz. Altın madeni aramaları, bu siyasi kavramın doğuşuna neden oldu. Meselenin bu yönünü size hiç göstermek istemiyorlar. Bakınız:
Altın madeni deyince aklınıza ne geliyor: Hollywood filmleri...
Hayranlık duyduğum Charlie Chaplin’in eşsiz eseri “Altına Hücum” filmini dışarıda tutarsam; Hollywood sineması altın aramalarını hırslarından gözü dönmüş kişisel çabalar olarak gösterdi. Altın aramalarının Kızılderili soykırımına sebep olduğu konusuna hiç girmedi. Oysa. 370 toplu katliamla tüm yerli toplumlar, (altına hücum göçünün en yoğun olduğu 1849 yılına atıfta bulunan) “kırk dokuzlular” olarak adlandırılan altın arayıcıları tarafından katledildi. “Şanslı” olanlar canlarını kurtarmak için topraklarını terk etti. Yani:
Başta San Francisco olmak üzere California zenginliğinin altında altın sömürüsü ve soykırımı var. Amerika-Meksika Savaşı da bu sebeple çıkmadı mı? Neyse.
John A. Hobson’u unutturmayayım...
★★★
Kuşkusuz konuyu İliç’e getireceğim. Ama istiyorum ki, meseleye “kaza” olarak bakmayınız. Kazanın altında yatanı görünüz.
Bakmak gözün işidir, görmek ise bilincin...
Altına hücum sadece Amerika’da olmadı. Afrika’da da benzer katliamlar yaşandı.
Yıl, 1886. Güney Afrika’daki Witwatersrand bölgesinde dünyanın en büyük altın madeni bulundu.
Bu savaşa yol açtı. İngilizler altın madeni için çoluk çocuk demeden siyah insanları öldürdü. İnsanlık tarihinin ilk soykırım kamplarını Hitler değil, İngilizler bu bölgede inşa etti! Neyse, çok derine kazmayayım...
Gelelim, İngiliz John A. Hobson’a...
Ekonomist, sosyal bilimciydi. “Yoksulluk” (1891), “Modern Kapitalizm” (1894), “Evrim ve İşsizler” (1896) “Sosyal Reformer” (1898) adlı kitapları yazdı...