“Köy Enstitüleri hiçbir yerden kopya edilmemiştir, tümüyle ulusaldır. Köy Enstitülerinin hiçbir yabancı düşünceye borcu yoktur ve Tonguç’u şuna buna benzetmek onun büyüklüğüne bir şey katmaz…” (Fay Kirby)
Yarın Köy Enstitülerinin kuruluşunun 78’inci
yıldönümü… 17 Nisan 1940’da TBMM’de 278 oyla ve
oybirliğiyle 3803 sayılı Köy Enstitüleri
Yasası kabul edilmişti. O gün oylamaya katılmayan
148 milletvekilinden üçü, altı
yıl sonra Demokrat Parti’yi kuracak olan
Celal Bayar, Adnan Menderes ve Fuat
Köprülü’ydü.
1940’da dünyanın büyük bir bölümü İkinci
Dünya Savaşı’na tutuşmuşken Türkiye’de,
Atatürk’ün başlattığı uygarlık
savaşının eğitim cephesini güçlendirmek için Köy
Enstitüleri kuruluyordu. Atatürk’ün “yurtta barış
dünyada barış” ilkesi doğrultusunda II. Dünya
Savaşı’na girmeyen Türkiye, bu savaşın tüm
öldürücü, yıkıcı etkilerine karşı, Köy
Enstitülerinin diriltici, yapıcı etkileriyle
direndi. Yeniden savaş rüzgârlarının esmeye
başladığı; ölümün ve yıkımın
konuşulduğu bugünlerde Cumhuriyetin sabah güneşi Köy
Enstitülerini hatırlamanın tam zamanıdır.
Türkiye’de kurulan 21 Köy Enstitüsü