"Paradan başka bir şey getirmeyen bir şirket, zavallı bir şirkettir.” Henry FORD
Ticaret ve ticaret yolları tarih boyunca bilgi ve kültürel değerlerin aktarımının en önemli aracı oldu. Bu sayede büyük medeniyetler doğarken, ticaret yollarının kontrolü için zaman zaman şiddetli çatışmalar yaşansa da uzun vadede uzlaşı öne çıkmış ve ticaret barışın en önemli aracı olmuştur.
İnsanlığın gelgitleri o kadar çok ki, bir kalp grafiği gibi iniş ve çıkışlarla dolu ve ticaret yolları da doğal olarak bu durumdan etkileniyor. Zirveye en yakın olunduğu anlar çöküşlerin de en yakın olduğu zamanlar oluyor. Gücünün zirvesine ulaşan medeniyetler zirve sarhoşluğu içinde varlıklarını koruma içgüdüsü ile kendilerini büyük yapan dinamikleri zamanla terk etmeye ve kendi statükolarını inşa çabasına girişiyorlar.
Tarih bu açıdan yıkılmaz denilen büyük güçlerin çöküşü ile dolu. İsveç İmparatorluğunun çöküşü de Osmanlı Devleti’nin çöküşü de benzer bir noktadan başlıyor. Güç ve kudretin körleştirmesi ve alttan alta değişen dünyayı okuyamama.
***
Bugün kapitalizm düşmanlığının Müslümanlar arasında çok yaygın olması tarihsel olarak çok ilginç bir durum...