Tarihe bakarken insanlar, pozitivist öğreti etkisi ile ve çoğu kez farkında olmadan insanlık tarihini ilerlemeci (sürekli bir gelişme, olumluya gidiş hali) bir anlayışla ele alır. Genel yanılgımız bugünün dünden her şekilde daha iyi olduğu düşüncesidir. Halbuki hayat da insanlık tarihi de öyle değildir. Geçmiş inişleri ve çıkışları ile bir süreci ifade eder. Bugün insanlığın geldiği seviye birçok yönü ile özellikle teknolojik açıdan dünden daha ileridir ama aynı şekilde pek çok konuda da daha geridir. Montaigne denemelerinin birinde Afrikalı yerlilerin mi yoksa Batının Beyaz efendilerinin mi daha ilkel olduğunu sorar. Neden? Çünkü ilerilik de gerilik de göreceli durumlardır. İleriliğe de geriliğe de dünden bugüne daha çok silah gücüne sahip, bilgiyi üreten ve kontrol edebilenlerin yani iktidarların karar verdiği görülüyor. Asurlar ilk imparatorluğu kurduklarında savaş arabaları ve üstün disiplinleri ile büyük bir fark yaratmışlardı. Göçebeler de hızlı hareket kabiliyetleri ile yerleşiklere bir süre egemen oldular.