Türkiye, Rusya ve İran’ın 2017 başından itibaren Suriye’de ateşkes ilan edilerek siyasi çözüm yönünde işbirliği amacıyla oluşturdukları üçlü diyalog mekanizması kısaca “Astana Formatı” ya da “Astana Süreci” olarak adlandırılıyor. Bu süreçte üç ülkenin üst düzey dışişleri temsilcileri ve aynı zamanda devlet başkanları belli aralıklarla buluşarak Suriye’deki gelişmeleri gözden geçiriyorlar.
Üç ülke, buluşma hangi düzeyde olursa olsun, her toplantı sonrasında yayımladıkları ortak bildiriler aracılığıyla Suriye meselesine nasıl baktıklarını duyuruyor. Bu açıklamalar, bir anlamda Türkiye, Rusya ve İran’ın Suriye’ye dönük tutumları arasındaki ortak paydaları gösteriyor.
Bu ortak paydalar hariç tutulursa, Rusya ve İran Esad rejimini desteklerken, Türkiye’nin Suriye Milli Ordusu (eski adıyla ÖSO) merkezli olarak silahlı muhalefetin yanında yer alması, Astana mekanizmasını çatışma ve işbirliğinin birlikte yürüdüğü kendine özgü bir oluşum yapıyor.
Üç ülkenin dışişleri temsilcilerinin geçen hafta Kazakistan’ın başkenti Nur-Sultan’da (eski adıyla Astana) 18’inci toplantı için buluşmaları, bu mekanizmanın ne ölçüde kurumsallaştığını göstermesi bakımından kayda değerdir. Her sefer olduğu gibi bu kez de bir ortak açıklama yayımlanmıştır. Aslında bu bildiriler önemli ölçüde birbirini tekrarlayan metinler olmakla birlikte, işin haber boyutu daha çok metne yeni giren ifadelerde ortaya çıkıyor.