BÜTÜN dünyada gözler ABD’nin Beşar Esad rejimini hedef alan muhtemel bir askeri harekâtına çevrilmişken, başkent Şam’ın hemen bitişiğindeki Doğu Guta bölgesinde meydana gelen son gelişmeler, 2011’den beri sürmekte olan Suriye iç savaşının seyrinin artık sona doğru dramatik bir dönemece girdiğini gösteriyor.
Doğu Guta’dan tahliyeler düzenli bir şekilde devam ederken, bu yerleşimin merkezinde muhaliflerin ‘konsey merkezi’ olarak kullandıkları caminin tepesine geçen çarşamba akşamı yıllardan sonra ilk kez Suriye bayrağı çekildi. Bu görüntü, 2013’ten bu yana muhalif grupların elinde olan bu bölgenin artık Esad rejiminin kontrolüne geçtiğini simgeliyordu.
Söz konusu gelişmeler, Türkiye’nin Suriye denklemi içindeki durumunu çok yakından ilgilendiriyor.
*
Öncelikle, Doğu Guta’dan çıkan silahlı muhalif gruplar ve aileleri buharlaşmıyor, bir başka ülkeye geçmiyorlar. Sadece yer değiştirerek Suriye coğrafyasında başka bölgelere naklediliyorlar.
Son dönemde bu tahliye hareketinin yöneldiği varış noktası, Astana Süreci’nde Türkiye’nin sorumluluğuna geçmiş olan İdlib bölgesi ve -ikinci kademede- Türkiye’nin nüfuz bölgesi haline gelen Fırat Kalkanı bölgesi. Örneğin, çarşamba gününü perşembeye bağlayan gece yarısı, Doğu Guta’dan otobüslerle yola çıkan konvoy doğrudan Fırat Kalkanı bölgesindeki El Bab’a yöneldi.
Hemen hemen her gece yarısı Doğu Guta’dan kontak çeviren otobüs konvoyları çoğunlukla İdlib’e doğru hareket ediyor. Bu konvoylar, ayrıca daha az sayıda olmak üzere Fırat Kalkanı bölgesinde sınırın 30 km güneyindeki El Bab ve Gaziantep’in ilçesi Karkamış’a komşu Cerablus’a da gidiyor. Sınırlı sayıda bir grubun Afrin’e de gittiği sahadan rapor edilmiş bir durum.