24 Haziran’da yapılan cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi siyasi partiler arasında önemli oy hareketlerine sahne oldu.
Partilerin diğerlerine ne oranda oy kaybettiği, bu oy
geçişlerinin cumhurbaşkanı sandığında nasıl şekillendiği,
kamuoyunda yanıtı en çok merak edilen sorular arasında geliyor.
Bu soruların yanıtlarına önce, örnek olarak ele alacağımız bir ilde
partiler arasındaki oy geçişleri üzerinden bakmak fikir verici
olabilir. Bu amaçla Samsun ilini büyüteç altına yatıralım.
Bu ilde sandıkta 1 Kasım 2015 seçimine kıyasla oy oranı gerileyen
iki parti var: AK Parti ve CHP... Buna karşılık, hem MHP, hem HDP,
hem de SP’nin bu ilde oy oranlarını arttırdığını, ayrıca seçime ilk
kez katılan İYİ Parti’nin de yüzde 10.9 gibi önemli bir sonuçla
sandıktan kârlı çıktığını görüyoruz.
Yazıda yer alan tablo, fikir verici olmakla birlikte, oy
hareketlerinin yönlerini bütün boyutlarıyla okuyabilmemiz, bir
başka deyişle suyun dibindeki akıntıların istikametlerini
görebilmemiz açısından yeterli değil. Çünkü çok yönlü hareketler
söz konusu. Bu örneğe bakıp İYİ Parti’nin bütün oyunun AK Parti’nin
kaybından geldiğine hükmetmek yanıltıcı olacaktır. Muhtemeldir ki,
MHP’den de bu partiye bir oy kayması olmuş, ancak MHP bu kaybı AK
Parti’den aldığı oylarla fazlasıyla telafi edebilmiştir.
CHP ise 3.1 puan gerilerken, bu kaybın önemli ölçüde sırasıyla İYİ
Parti ve HDP’ye gittiğini düşünmek mümkün.
İl bazında cumhurbaşkanı seçiminde, ‘cumhur ittifakı’ toplamı yüzde
68.2’ye ulaşmakla birlikte, ittifakın adayı Recep Tayyip Erdoğan’ın
aldığı oy yüzde 66.6’da kalıyor. Bundan milletvekili seçiminde bu
ittifaka oy veren seçm...