Burada “İstanbul Kanalı” derken tartışılmakta olan “Kanal
İstanbul”u kastetmekteyiz:
24 Temmuz 1923 Tarihli Lozan Andlaşması’nın Ek Maddeleri, İstanbul
Boğazı, Çanakkale Boğazı ve bunların çevreleri ile Marmara
Adalarına dair geçiş ve emniyeti tanzim eden şartlardır. Onlar, zor
bir zamanımızda kabul mecburiyetinde kalınmıştır.
Mevzubahis Ek Maddeler, ölüm, 20 Temmuz 1936 Tarihli Montrö
Andlaşması ise sıtmadır. Elbette sıtma olmak ölmekten iyidir. Ama
en güzeli, sapasağlam yaşamaktır. 13 sene boyunca Boğazlarda
hükümranlık hakkını kullanamayan, Boğaz tepelerindeki işgal
askerlerini uzaklaştıramayan Ankara, Lozan Ek Maddesi’nden daha iyi
imkânlar sunan Montrö’yü benimsemek zorunda kalmıştı.
Montrö Andlaşması, 20 yıl süreyle yapılmıştır.