Uşur vermek, Kur’ân-ı
kerimde, En'âm suresinin 141. âyetinde
emredilmiştir.
Sual: Uşur ne demektir,
nelerden verilir ve ne ölçüde verilir?
Cevap: Topraktan alınan
mahsulün zekâtına uşur denir. Borcu olanın da uşur vermesi
lazımdır. Uşur vermek, Kur’ân-ı kerimde, En'âm suresinin 141.
âyetinde emredilmiş, onda birinin verilmesi de hadis-i şerifte
bildirilmiştir.
İmâm-ı A'zam hazretleri buyuruyor
ki:
“Her sebze ve meyve, az olsun,
çok olsun, mahsul topraktan alındığı zaman, onda birini veya
kıymeti kadar altın veya gümüşü, Müslüman fakirlere vermek
farzdır.”
Hayvan gücü ile veya dolap, motor
ile sulanan yerdeki mahsul elde edilince, yirmide biri
verilir.
Ne kadar olursa olsun, ev
bahçesindeki meyve ve sebzeler için ve odun ve ot ve saman için
uşur verilmez.
Balın masraf yapılsa dahi,
pamuğun, çayın, tütünün, dağdaki ağaç meyvelerinin, zeytinlerin,
üzümlerin onda biri, uşur olarak verilir.
Zift, petrol ve tuz için uşur
yoktur. Uşru verilmeyen mahsulü yemek haramdır. Yedikten sonra da,
vermek lazımdır.
İbni Âbidînde buyuruluyor
ki:
“Meyvenin ve ekinin uşru, İmâm-ı
A'zama ve İmâm-ı Züfer'e göre, bitki üzerinde meydana geldikleri ve
çürümekten emin oldukları zaman farz olur. Toplanacak hâle gelmese
de, faydalanacak, yenecek hâle gelince uşrunu vermek farz olur.
İmâm-ı Ebû Yusuf'a göre olgunlaşınca, toplamadan önce farz olur.
İmâm-ı Muhammed'e göre ise, hasattan sonra, yani hepsini toplayınca
farz olur. Hasattan önce, yerinden koparıp yemesi veya başkasına
yedirmesi caizdir. Fakat, İmâm-ı A'zama göre, bunun uşrunu da sonra
verir. İki imâma göre, bunun uşrunu vermesi lazım olmaz. Fakat,
mahsulün beş vesk olması için, bu da hesaba katılır. Olgunlaşdıktan
sonra koparmış ise, İmâm-ı Muhammed'e göre, yine uşrunu vermek
lazım olmaz. Hepsini topladıktan sonra telef olanın ve çalınanın
uşrunu vermek lazım olmaz.”
İmâm-ı Ebu Yusuf ile İmâm-ı
Muhammed'e göre, topraktan çıkan mahsulün, bir sene dayanıklı,
miktarının beş veskten çok olması lazımdır. Vesk, bir deve yükü
demek olup, altmış sâ' alan bir hacim ölçeğidir. Altmış sâ',
ikiyüzelli litre olur. Buna göre, iki imâm, uşur için binikiyüzelli
litre nisab olduğunu bildirmektedir. Fakat fetva İmâm-ı A'zamın
ictihadına göre verilmiştir.
Fakirler, uşurlarını iki imâma
göre hesap ederek, zenginler, İmâm-ı A'zama göre
vermelidir.
Sual: Uşur ne demektir,
nelerden verilir ve ne ölçüde verilir?
Cevap: Topraktan alınan
mahsulün zekâtına uşur denir. Borcu olanın da uşur vermesi
lazımdır. Uşur vermek, Kur’ân-ı kerimde, En'âm suresinin 141.
âyetinde emredilmiş, onda birinin verilmesi de hadis-i şerifte
bildirilmiştir.