“Rüşvet olarak istenip alınan mal, insanın mülkü olmaz. Veren, geri isteyebilir..."
Sual: Bir kimse, dinini, malını, ırzını korumak veya herhangi bir
kimseyi zalimlerin zulmünden kurtarmak için rüşvet verebilir
mi?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde buyuruluyor ki:
“Rüşvet olarak istenip alınan mal, insanın mülkü olmaz. Veren, geri
isteyebilir. İstemeden verdi ise, geri isteyemez. Fakat alanın bunu
geri vermesi vacip olur. Bir âlime, kendine şefaat etmesi veya
zulümden kurtarması için, önceden verilen şey rüşvet olur. Fakat
sonra verilen hediyesini alması caiz olur. Önceden istemesi
haramdır. Önceden verilen hediyeyi almanın, hocanın talebesinden
hediye alması caiz denildi. Dinine, malına, canına zarar
gelmesinden korkan kimsenin rüşvet vermesi caizdir. Dinini, malını
ve canını, zalimlerin zulmünden korumak için ve hakkını kurtarmak
için bir şey vermek rüşvet olmaz. Alana günah olur.”
Farzları yapabilmek ve haramlardan kurtulabilmek için verilen mal
da rüşvet olmaz. Bunları almak günah olur. Yine İbni Âbidînde
rüşvet almanın haram olduğu anlatılırken, rüşveti dörde
ayırmaktadır. Müftü, hâkim, vali olmak için rüşvet vermek ve
birinin, haklı dahi olsa, memura, hâkime rüşvet vermesi ve bunların
almaları haramdır. Çünkü zaten vacip olan şeyi yapmak için bir şey
almak caiz değildir. Bu işleri yaptıktan sonra, istemeden verilen
hediye, rüşvet olmaz. Memurların zulmünden kurtulmak veya hakkını
almak, malını, canını, dinini, ırzını korumak için memura veya
aracıya vermek caizdir. Bunların alması ise haramdır. Zulüm
yapılması için vermek ve almak da haramdır.