Farz ve vacib olan bir namazı bile bile kazaya
bırakabilmek için, iki özür vardır.
Sual: Bir kimse, hangi
sebeplerden dolayı namazı vaktinde kılamazsa, kendisine günah
olmaz?
Cevap: Farz
ve vacib olan bir namazı bile bile kazaya bırakabilmek için, iki
özür vardır:
Biri, düşman karşısında
olmaktır.
İkincisi, seferde yani üç günlük
yol gitmeye niyeti olmasa bile, yolda bulunan kimsenin hırsızdan,
yırtıcı hayvandan, selden, fırtınadan korkmasıdır. Bunlar, oturarak
ve herhangi bir tarafa dönerek veya hayvan üzerinde ima ile de
kılamadığı zaman, kazaya bırakabilir. Bu iki sebep ve uyku, unutmak
sebebi ile namazı vaktinde kılamamak, kaçırmak günah
olmaz.
***
Sual: Hasta olup namazını
kılamayan kimse, eğer iyi olamazsa, kılamadığı namazlar için
kefaret yapılmasını vasiyet edebilir mi?
Cevap: Namazlarını ima ile
dahi kılması mümkün iken, kılmadan ölüm hâline gelen kimsenin,
namazlarının kefareti yapılması için vasiyet etmesi lazımdır. Namaz
kefareti, her vakit namaz için, bir Müslüman fakire yarım sâ' yani
binyediyüzelli gram buğday vermektir. Bunu, vasiyet ettiği kimse
veya vârisi verir. Vasiyet edenin bıraktığı malın üçte birinden
verilmesi lazımdır. Ölürken vasiyet etmedi ise, kimsenin vermesi
lazım olmaz.
***
Sual: Kazaya kalan
oruçların kazasında ve vaktinde yapılmayan tilavet secdelerinin
yapılmasında, acele edilmezse günah olur mu?
Cevap: Secde-i tilâvet ve
oruç kazası, acele değildir. Gecikirse günah
olmaz.
***
Sual: Kış aylarında,
gecelerin uzun olması sebebiyle yatsıyı geç kılmanın mahzuru olur
mu?
Cevap: Kış
aylarında, yatsıyı vaktinin üçte birine kadar geciktirmek
müstehabdır.
***
Sual: Namaz vaktinde uyku
bastırsa, biraz uyuyup sonra kalkar namazı kılarım diyerek uyumanın
mahzuru olur mu?
Cevap: Bu
konuda fıkıh kitaplarında deniyor ki:
“Vakit girdikten sonra uyuyup
namazı kaçırmak, haram olmaz ise de tahrimen mekruhtur. Birisine
tembih ederek veya saati kurarak uyanmayı temin edince ve vakit
girmeden evvel uyumak mekruh olmaz.”
***
Sual: Bir kimse, namaz
kılması mekruh olmayan vakitlerde nafile namaza başlasa, sonra da
bu namazı bozsa, bunu kaza etmesi gerekir mi?
Cevap: Her
cins namazı vaktinde kılmaya eda denir.
Nafile namazı kılmaya başlandığı vakit, bu nafile namazın vakti
olur ve tamamlanması vacib olur. Fasid olursa, yani bozulursa
kazası vacib olur.