İsraf, malı dine ve dünyanın mubah olan işlerine
faydalı olmayacak şekilde sarf
etmektir.
Sual: İsraf etmek ne
demektir ve neler ne şekilde yapılırsa israf
olmaktadır?
Cevap: İsraf, malı helak
etmek, faydasız hâle getirmek, dine ve dünyanın mubah olan işlerine
faydalı olmayacak şekilde sarf etmektir. Malı denize, kuyuya, ateşe
ve elden çıkmasına sebep olan yerlere atmak, onu helak etmektir.
Kullanılmayacak hâle sokmak, kırmak, kesmek, ağaçtan meyveyi
toplamayıp çürütmek, tarlayı hasat etmeyip, ekinin helak olması,
hayvanları soğuktan, düşmandan korunacak yere koymamak ve soğuktan,
sıcaktan ve açlıktan ölmelerini önleyecek kadar yedirmemek ve
örtmemek de, helak etmektir ki, bunların hepsi israf
olmaktadır.
Herkesçe bilinmeyen,
hatırlatılması lazım olan israflar da vardır. Mesela, meyve ve ekin
toplandıktan sonra, bunları iyi saklamayıp kendiliklerinden
bozulmaları veya nem alarak, çürümeleri veya kurt, güve, fare,
karınca ve benzeri canlıların yemeleri hep israftır. Ekmek, et, et
suyu, peynir gibi gıdaların ve hurma, karpuz, soğan gibi meyvelerin
ve kuru incir, kuru üzüm, zerdali gibi kuru meyvelerin ve buğday,
arpa, mercimek gibi hububatın ve elbise, kumaş, kitap gibi eşyanın,
böylece, israf edildikleri çok görülmektedir.
Yemek artıklarını dökmek, çatalı,
kaşığı, tabağı, tası ekmekle veya parmakla sıyırıp yemeden önce,
kapları ve parmakları yıkamak ve silmek israftır. Sofra bezi ve
masa üstüne düşen ekmek ve yemek kırıntılarını toplamayıp atmak da
israftır. Bu kırıntıları toplayıp kedi, köpek, koyun, sığır,
karınca, kuş, tavuk gibi hayvanlara yedirmek israf
olmaz.
Fasulye, pirinç, nohut gibi
şeyleri yıkarken dökmek ve dökülenleri toplamamak israftır. Elbise,
sarık, çorap, ayakkabı gibi giyim eşyasını iyi kullanmayıp, çabuk
eskitmek, onları yırtmak, yıkarken suyu, sabunu çok harcamak,
lambayı, mumu, elektriği, hava gazını boş yere yakmak, hep
israftır.
Abdestte ve gusülde, suyu sünnet
olandan fazla kullanmak israftır.
Doyduktan sonra yemek de
israftır. Yalnız, misafir utanmasın diye, ev sahibinin fazla yemesi
ve orucu rahat tutmak için sahurda fazla yemek israf
değildir.
Sofrada yemek çeşitlerini lüzum
yok iken arttırmak israftır.
Ekmeğin pişkin yerini ve içini
yiyip, kenar ve kabuklarını atmak israftır. Bırakılan kısımları
başkası veya hayvan yerse, israf olmaz.