Mesbuk, imam iki tarafa da selam verdikten sonra ayağa kalkarak
yetişemediği rekâtları kaza eder.
Sual: Cemaatle namaz kılınırken, sonradan gelen ve ilk rekâtlarını
kaçıran kimse, imam selam verdikten sonra, kendi istediği gibi mi
kılar yoksa bunun da bir kaidesi, kuralı var mıdır?
Cevap: Mesbuk, yani imama birinci rekâtta yetişemeyen bir kimse,
imam iki tarafa da selam verdikten sonra, ayağa kalkarak
yetişemediği rekâtları kaza eder ve kıraatleri, birinci, sonra
ikinci, sonra üçüncü rekat kılıyormuş gibi okur. Oturmayı ise,
dördüncü, üçüncü ve ikinci rekat sırası ile, yani sondan başlamış
olarak yapar. Mesela, cemaatle kılınan yatsı namazının farzının son
rekâtına yetişen kimse, imam selam verdikten sonra, kalkıp, birinci
ve ikinci rekâtta Fatiha ve sûre okur. Birinci rekâtta oturur,
ikincide oturmaz. Umdet-ül-islâmda, Fetâvâyı Attâbîden alarak
deniyor ki:
“Mesbuk, yani imama birinci rekâtta yetişemeyen, imam son rekâtta
otururken, Ettehıyyatüyü erken bitirse, imam selam verinceye kadar
Kelime-i şehadeti tekrar tekrar okur, sükut etmez. Namazda, okumak
lazım olan yerde, sükut etmek haramdır. Salevat da okumaz. Çünkü,
son rekâtta oturan salevat okur. Birinci kadede salevat okursa,
secde-i sehiv lazım olur.”
***
Sual: Yolcu olan mukim imama ve mukim olan da yolcu olan imama
uyarak namaz kılabilirler mi?
Cevap: Mukim olan bir kimse, vaktin farzını eda ederken, misafir
olan imama uyabilir. Misafir yani yolcu olan da, farzları eda
ederken, mukim olan imama uyabilir. Misafir, mukim imama uyduğunda
yetişemediği rekat olmuş ise, imam selam verdikten sonra,
yetişemediği rekâtları tamamlar. Çünkü, mukim imama vakit içinde
uyan misafirin, yolcunun namazı değişerek, imamın namazı gibi dört
rekat olur.