Müctehide kendi ictihadı
ile amel etmek lazım olduğundan her birinin mezhebi
vardı.
Sual: Peygamber
efendimizi gören, sohbetinde bulunanların her biri, mezhep imamı
gibi müctehid mi idi?
Cevap: Eshâb-ı kiramın yani
Peygamber efendimizi gören Müslümanların hepsi derin âlim ve her
biri, birer müctehid idiler. Din bilgilerinde, siyasette,
idarecilikte, zamanlarının fen bilgilerinde ve tasavvufta, ahlak
ilminde birer derya idiler. Bu bilgilerinin hepsini, Resûlullah
efendimizin mübarek yüzünü görmekle ve kalplere işleyen, ruhları
çeken sözlerini işitmekle az zamanda edindiler. Müctehide kendi
ictihadı ile amel etmek lazım olduğundan her birinin mezhebi vardı.
Mezhepleri az veya çok farklı idi. Tabiin yani Eshâb-ı kiramı
görenler ve Tebe-i tabiin yani Tabiini görenler arasında da
müctehidler vardı. Bu müctehidlerin mezheplerinden yalnız dördünün
kitaplara geçip dünyanın her yerine yayıldığını, diğerlerinin
mezheplerinin unutulduğunu, Seyyid Abdülhakîm Efendi ve Hamdullah
Decvî hazretleri açıkça bildirmektedir.
***
Sual: Mezhep imamı diye
kimlere denir ve bunların özellikleri nedir?