Kur'ân-ı kerimde buyuruldu
ki: "Kullarım senden beni soruyorlar. Ben onlara çok
yakınım!"
Sual: Allahü teâlânın
yakınlığından, beraberliğinden bahsedenler oluyor. Bu yakınlık ve
beraberlik, insanların birbirine olan yakınlığı, beraberliği gibi
midir?
Cevap: Bu
konuda İmâm-ı Rabbânî hazretleri buyuruyor ki:
“Bakara sûresinin 186. âyetinde
mealen; (Kullarım senden beni soruyorlar. Ben onlara
çok yakınım!) ve Mücâdele sûresinin 7. âyetinde
mealen; (Üç adam gizli konuşunca, Allah onların
dördüncüsü olur. Beş kişi gizli konuşunca, Allah onların altıncısı
olur. Daha az veya daha çok kimseler olunca da, her nerede olursa
olsunlar, Allah onlarla beraberdir) buyuruldu. Allahü
teâlânın yakın olması ve birlikte olması, kendisi
gibi Bî-çûndur. Yani, bizim bildiğimiz ve
anladığımız gibi değildir. Nasıl oldukları anlaşılamaz. His
organlarının ve aklın yardımı ile anlayabilen insanlar, his
edilmeyen ve akıl ile düşünülemeyen şeyleri anlayamaz. Yakın ve
beraber denilince, aklımıza, düşüncemize ve anlayışımıza gelen ve
evliyanın keşif ile anladıkları her şeyden, Allahü teâlâ uzaktır.
Bunlara hiç benzemez. Allahü teâlâyı böyle düşünmek, yetmişiki
fırka içinde bulunan Mücessime denilen
bozuk, sapık yola kaymaya sebep olur. Allahü teâlânın bize yakın
olduğuna ve bizimle beraber olduğuna inanır, iman ederiz. Fakat, bu
yakınlığın ve bu beraberliğin nasıl olduğunu anlayamayız. Bu
dünyada, en büyük İslâm âlimlerinin varabileceği şey, Allahü
teâlânın kendisine ve sıfatlarına, gayb yolu ile, yani anlamadan
inanmaktır.”
***
Sual: Verdiği
nimetlerinden dolayı, Allahü teâlâya ne yapılırsa şükredilmiş
olur?
Cevap: İnsanların Allahü
teâlâya karşı, kalp, dil ve beden ile yapmaları ve inanmaları lazım
olan şükür borcu, kulluk vazifeleri, Allahü teâlâ tarafından
bildirilmiş ve Onun sevgili Peygamberi tarafından ortaya konmuştur.
Allahü teâlânın gösterdiği ve emrettiği kulluk
vazifelerine İslâmiyet denir. Allahü
teâlâya şükür, Onun Peygamberinin getirdiği yola uymakla olur. Bu
yola uymayan, bunun dışında kalan hiçbir şükrü, hiçbir ibadeti,
Allahü teâlâ kabul etmez, beğenmez. Çünkü, insanların, iyi, güzel
sandıkları çok şey vardır ki, İslâmiyet, bunları beğenmemekte,
çirkin olduklarını bildirmektedir. Aklı olan kimselerin, Allahü
teâlâya şükretmek için, Muhammed aleyhisselama uymaları
lazımdır.