Sevap kazanmak niyeti
olmaksızın meydana çıkarılan şeylere "âdette
bidat" denir.
Sual: Âdette bidat ne
demektir ve âdette bidat olan şeyleri yapmanın günahı olur
mu?
Cevap: Konu ile
alakalı olarak Hadîkada buyuruluyor ki:
“Un eleği ve kaşık gibi şeyler
zaman-ı saadette yok idi. Sonradan meydana çıktılar. Böyle, Allahü
teâlâya ibadet etmek ve sevap kazanmak niyeti olmaksızın meydana
çıkarılan şeylere, Âdette bidat denir. Bunlar,
hadîs-i şerifte dalalet, sapıklık olarak bildirilmiş olan
bidatlerden değildirler. Bunları yapanlara ceza verilmeyecektir.
Vera sahiplerinin yapmaması daha iyi olur. Erkeklerin fazla yiyerek
yağ bağlaması da böyledir. İmâm-ı Münâvî hazretleri, Câmi'-us-sagîr
şerhinde; 'Kıyamet alametlerinden biri, erkeklerin
yağlanmasıdır' buyurdu. Âdette bidatlerden biri de, tütün ve
kahve içmektir. Zamanımızda iyi kötü her insan bunları
kullanmaktadır. Bunlar için çeşitli şeyler söyleniyor ise de, sözün
doğrusu, ikisine de haram ve mekruh dedirtecek bir sebep yoktur.
Her ikisi de, Âdette bidattir. Herhangi bir sebep
göstererek bunlara haram diyen kimse, âdette bidat olan şeye haram
demiş olur. Âdette bidate haram denilemeyeceğini, cumhûr-i ulemâ
bildirmiştir. Sultanın emir ve yasak etmesine gelince, bunlar,
Allahü teâlânın emir ve yasaklarına uygun olursa, itaat vacip olur.
Kendi düşüncesi, görüşü ile olana itaat vacip değildir. Resûlullah
efendimizin bütün emir ve yasakları, Allahü teâlânın emir ve
yasaklarına uygun idi. Kendiliğinden bir şey bildirmedi. Böyle
olmasaydı, Onun her sözüne itaat vacip olmazdı. Sultanın, kendi
aklı, düşüncesi ile verdiği emre itaat de, elbette vacip olmaz.
Ancak, emri veren, zulüm, işkence yaparsa, bundan korkan kimsenin,
sultanın böyle mubahları yasaklamasına itaat etmesi vacip olur.
Çünkü, bir Müslümanın kendini tehlikeye sokması caiz değildir.
İşte, böyle yasaklandığı zaman, kahve, sigara içmemek vacip olur.
Fakat, yine, haram veya mekruh oldukları için değil, kendini
zulümden kurtarmak için içmemeye niyet etmek lazımdır. Ülül-emre
itaat demek, Müslüman olan amirlerin, hak üzere olan emir ve
yasaklarına uymak demektir.”
***
Sual: Namaz kılarken
etrafına bakmak, namazı bozar mı?
Cevap: Namazda
başını, yüzünü etrafa çevirmek mekruhtur. Gözleri ile etrafa
bakmak, tenzihen mekruhtur. Namazda göğsü kıbleden çevirince, namaz
bozulur.