İSLAM TARİHİNDEN BİR SAYFA
Değişik vesilelerle basında Hz. Halid'in (r.a.) azli konusu
konuşuldu. Günümüzde olayların detayı bilinmeden sahabe döneminin
bazı güncel olaylara konu edildiğini görüyoruz. Bilindiği gibi Hz.
Halid'in fazileti Hz. Peygamber (s.a.v.) tarafından tescil
edilmiştir. "Allah'ın sıyırdığı kılıç diyerek" Allah yolundaki
duruşunu tescil etmiş ve 'Halid'i üzmeyin' buyurarak özel nebevi
korumaya alındığını ilan etmiştir. Bu zatlar özel insanlardı.
Efendimizin mehdine mazhar olmuşlardı. Önce şunu belirleyelim:
Dünyanın bütün müminleri bir araya gelse Hz. Halid'in (ra)
yaptıklarının milyonda birini başaramaz. Bütün Suriye, Irak, İran
mıntıkalarının İslam'a boyun eğmesindeki başkomutan Hz. Halid'dir.
Katıldığı yüze yakın savaşın hiçbirini kaybetmemiştir.
Hz. Halid savaşan bir güçtü. Sahabenin şahinlerindendi. Savaşta
sert ve toleranssızdı. Bundan dolayı zaman zaman sahabe tarafından
eleştirilmiştir. Bu eleştirenlerin en önemlisi hiç şüphesiz Hz.
Ömer olmuştur. Hz. Halid, hayatında hem genel komutanlığa tayin
edilmiş ve hem de azledilmiştir. Hz. Ömer'in onu azletmesinden
önceki döneme bakalım:
Hz. Halid kendisinden daha hayırlılara komutan olunca:
Hz. Ebu Bekir zamanında Şam bölgesinin komutanı cennetle müjdelenen
on kişiden biri olan Hz. Ebu Ubeyde (r.a.) idi. Hıristiyan güçlerde
güçlü bir hareketlilik başlayınca Hz. Ebu Bekir genel komutanı olan
Hz. Ebu Ubeyde'ye bir mektup yazdı. Mektupta Hz. Ebu Ubeyde'ye
genel komutanlığı Hz. Halid'e terk etmesi emrediliyordu. Halife Hz.
Ebu Bekir'in mektubu şöyleydi:
Halife'nin Ebu Ubeyde'ye azil mektubu:
'Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla. Bundan sonra ben Rum
beldelerine -Şam'agenel komutanlığa Halid'i tayin ettim. O'na karşı
gelme. Onu dinle ve ona itaat et. Ben onu sana komutan tayin ettim.
Ben, senin ondan daha hayırlı olduğunu biliyorum. Fakat biliyorum
ki onun savaş konusundaki tecrübesi senden daha iyidir. Allah sizi
ve bizi doğruya yöneltsin.'
Halife Ebu Bekir aynı zamanda Hz. Halid'e de bir mektup gönderip
Şam'a geçmesini ve komutayı devralmasını emretti. Hz. Halid (r.a.)
yerine komutan tayin edildiği Ebu Ubeyde'ye şu mektubu yazdı:
Yeni komutanın eski komutana mektubu:
"Rahman ve Rahim olan Allah'ın ismiyle. Halid bin Velid'den Ebu
Ubeyde'ye. Sana selam olsun. Kendim ve senin için mahşer âleminde
esenlik dilerim. Bana Resulullah'ın halifesinin (Hz. Ebu Bekir'in)
mektubu geldi. Halife bana Şam'a geçmemi ve oradaki ordulara
komutan olmamı emrediyor.