Temel talebi "8 saat çalışma, 8 saat uyku, 8 saat de ne
istersek" olan 1 Mayıs'ın bu topraklarda ilk ne zaman kutlandığına
dair tarihçiler farklı görüşler dile getiriyorlar. Disk Genel-İş
Sendikası'nın arşivlerinde yer alan bir bildiri bu konudaki
tartışmaları şimdilik bitirmişe benziyor. Belgeye göre ilk kutlama
1906'nın 1 Mayıs'ında İzmir Basmane'deki işçiler tarafından
gerçekleştirildi.
Yani İttihatçıların zaman zaman yasaklamalarına rağmen 1 Mayıs
Osmanlı döneminde bayram olarak kutlanıyordu. Buna rağmen Modern
Cumhuriyet'in kuruluşundan sadece bir yıl sonra 1 Mayıs kutlamaları
"fena halde" yasaklandı. 1925'te de Takriri Sükûn kanunu ile resmen
yasaklandı. 1935'te ise şakanın ayarı kaçtı, 1 Mayıs günü "Bahar ve
çiçek bayramı" ilan edildi.
Atatürk'ün vefatının ardından iktidarı alan ve ne kadar faşist
devlet varsa "selam çakan" Milli Şef'ten de 1 Mayıs'a izin
vermesini kimse beklemiyordu zaten. Adnan Menderes ise, seçim
vaadinde yer almasına rağmen ancak 10 yıllık iktidarının son 26.
gününde 1 Mayıs'ı İşçi Bayramı ilan edebilmişti. Evet 27 Mayıs
darbesinden günler önce.
Onlarca yıllık aradan sonra 1977'de işçiler ve solcular Taksim'e
çıktığında ise bilanço ağır oldu. Alanda çıkan olaylarda 37 kişi
hayatını kaybetti. Sonrası bildiğiniz üzere hep yasak yıllar. Ve
bildiğiniz üzere Taksim'in ısrarının 1 Mayıs resmen yasakken bile
şimdiki kadar dayatılmadığı dönemler.
2009'a geldiğimizde ise, "muhafazakâr bir hükümet" solun bu
topraklardaki yaklaşık 100 yıllık taleplerinden birine yanıt verdi.
Tayyip Erdoğan Başbakanlığındaki Ak Parti Hükümeti 1 Mayıs'ı resmi
bayram ve tatil günü ilan etti. Aynı hükümet 2010'da da Taksim
üzerindeki 1 Mayıs yasağını kaldırdı ve kutlamalar burada yapılmaya
başlandı.
"Cumhuriyetimizi ne hale getirdiler, bi işçi bayramı
kutlayamıyoruz" diye yakınanların bilgisine, saygılarımla...