Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Atina ziyareti dolayısıyla Türk-Yunan
ilişkilerine sağlıklı bir açıdan bakmak fırsatının doğduğunu
bilmeliyiz. Örneğin Yunan Başbakanı Çipras'ın 15 Temmuz darbe
girişimi sonrası Yunanistan'a kaçan darbecilerle ilgili olarak
söyledikleri, sözünü ettiğim sağlıklı bakış açısına bir
örnektir.
Darbecilere bakış açısı
Çipras Yunanistan'a kaçan 15 Temmuz darbecilerinin iadesi konusunda
yargı kararlarına saygı duyulacağını söyledikten sonra şöyle
konuştu:
"- Bu noktanın ötesinde, benim duruşum her zaman net olmuştur:
Yunanistan'da darbeciler hoş karşılanmaz. Bu kapsamda, Türkiye ile
güvenlik ve yargı alanlarındaki işbirliğimize devam ediyoruz."
Aşağı yukarı 400 yıl Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde kalan
Yunanlıların "Ah nerede o güzel gün"ler diyerek, Osmanlı dönemine
hasret seslendirdiklerini düşünmek herhalde geri zekâlılıkla
eşdeğer bir davranıştır.
Yorum farkları
Herkül Millas'ın Türk-Yunan ilişkilerini çarpıcı biçimde
yorumladığı kitabını (Do's- Dont's For Beter Turkish-Greek
Relations/ Papazıssıs Publishers/ Athens) yıllar önce tanıtırken bu
farklı açıdan bakmak olayını bu kitapta bulmuştum.
Örneğin bize göre Karamanlılar (Karamanlis), Ortodoksluğu seçmiş
"Anadolu" Türkleridir. Yunanlılara göre ise, Karamanlılar "Küçük
Asya"nın Türkçe konuşan Ortodokslarıdır.
Elenler ve Türkler
Yunanlılara göre "Elenler" 3-4 bin yıldan beri bu bölgede yaşayıp
uygarlıklar kurmuşlardır. Ama sonra "Barbar" Türkler gelip hem
uygarlığı tahrip hem de Elen topraklarını işgal etmişlerdir. Elen
ulusu 1821-29 arasında Türklere karşı kurtuluş savaşı vererek,
bağımsız devletlerini kurmuşlardır. Bize göre ise şimdiki
Yunanlılarla, antik Yunan arasında bir ilişki yoktur. İyon
uygarlığı bir Anadolu uygarlığıdır. Bizans, Doğu Roma'dır. Türk-
Osmanlı yönetimi topraklarında yaşayan bütün uluslara karşı
hoşgörülüydü. Ama Batı'nın tahrikleri ile bu uluslar ve Yunanlılar
da ayaklandılar.
Ezberleri bırakalım
Kısacası diğer ülkelerle ilişki kurarken olaya sadece kendi
ezberlerimizle baktığımız takdirde, karşımızdakileri anlamamız
mümkün olamaz. Örneğin şöyle bir söylem, söyleyeni tatmin etse bile
gerçeği yansıtmaz:
- Yüzlerce yıl Osmanlı toprakları içinde yan yana, kardeşçe yaşayan
milletler, Batılı güçlerin tahrikleri sonucu birbiriyle düşman
oldular.
Ortak çıkarlar
Ortak tarihlerin, toplumları birbirinden ayıran hatta birbirine
düşman kılan içerikleri olduğunu hiç unutmamalıyız. Ve bugünün
ortak arayışlarının demokrasiye, egemenliğe saygıya ve eşit
ilişkilere dayalı olduğunu bilmeliyiz. Biz Türkler de, Yunanlılar
da, ortak tarihimize farklı bakacağız. Ama iki devleti uluslararası
düzenin uzlaştırıcı mekanizmaları, ortak çıkarlar, AB idealleri,
barış ve işbirliği için bir araya getirecek. Getiriyor da...